Zdrowy komin

Sprawne funkcjonowanie kominka zależy nie tylko od prawidłowej jego budowy i stosowania odpowiedniego opału, ale także od dobrania właściwego przewodu kominowego do wymagań paleniska. Przepisy prawa budowlanego oraz Polskie Normy odnośnie kominów narzucają wiele wymagań w tym zakresie. Zgodnie z nimi oraz dostępną wiedzą techniczną bezpieczny komin:

Po pierwsze: jest samodzielny, przeznaczony tylko dla jednego urządzenia kominkowego

Pod żadnym pozorem nie jest dopuszczalne podłączenie do jednego komina kilku palenisk kominkowych.

Po drugie: ma prawidłowy przekrój

Przewód kominowy powinien być prosty, a jego przekrój taki sam na całej długości. Jednak jeśli względy konstrukcyjne zmuszają do ominięcia jakiejś przeszkody, przy długości komina większej niż 5 metrów możemy odchylić go zaledwie o kąt mniejszy niż 20°. Przy długości przewodu kominowego poniżej 5 metrów, kąt odchylenia może się zwiększyć aż do 45°. Do ominięcia przeszkód stosujemy kolanka, jednak należy pamiętać, że maksymalna długość instalacji w skosie nie może przekraczać 2 metrów, a każde takie załamanie powoduje zmniejszenie ciągu kominowego, a więc konieczność wydłużenia instalacji.

Ogólna reguła jest prosta: do prawidłowego funkcjonowania paleniska o przeciętnych rozmiarach, przekrój przewodu dymowego powinien wynosić minimum 400 cm2 i powinien mieć kształt zbliżony do kwadratu lub koła (najkorzystniejszy jest kształt okrągły, najmniej korzystny jest prostokątny, także w przypadku ewentualnej modernizacji komina przez jego orurowanie) oraz posiadać średnicę 200 mm. Małe wkłady kominkowe mogą się zadowolić średnicą komina 150 mm (lub wymiarami 14 × 14 cm), a piecyki wolno stojące nawet jeszcze mniejszą. Z kolei paleniska panoramiczne o szerokości metra lub więcej czy z unoszonymi drzwiczkami będą miały wymagania kominowe zbliżone do paleniska otwartego, a takie kominki wymagają często przekroju 250 mm. Dlatego też jeżeli mamy przewód kominowy o konkretnym przekroju i wysokości, to dobierajmy do niego odpowiedni wkład kominkowy. Wśród parametrów palenisk znajdziemy także informację, jaki jest wymagany do danego wkładu przekrój komina. Pamiętajmy również o tym, że zbyt duży przekrój przewodu kominowego może być równie zły, jak przekrój zbyt mały.

Po trzecie: jest szczelny, prowadzony w sposób ciągły i wykonany z niepalnych materiałów

Wszystkie połączenia elementów tworzących komin powinny być szczelne w zakresie maksymalnego ciśnienia spalin. Pamiętajmy, że niedopuszczalne jest wykonywanie połączeń elementów w stropach, gdyż może to grozić pożarem. Oczywistym jest, że komin powinien być wykonany z niepalnych, dopuszczonych przez normy, materiałów.
Komin powinien być prowadzony w sposób ciągły od fundamentu aż do wylotu ponad dach. Niedopuszczalne jest budowanie komina w odcinkach od stropu do stropu.

Po czwarte: musi mieć odpowiednią wysokość, by zapewnić właściwy ciąg

Minimalna wysokość komina powinna wynosić 4 metry, a wysokość optymalna to 5÷6 metrów. Ta reguła obowiązuje zarówno w przypadku budowanych kominków z paleniskami tradycyjnymi, jak również kominków zaopatrzonych we wkłady grzewcze.

Ważnym parametrem jest wysokość komina ponad dachem. W zależności od kształtu dachu, powinniśmy stosować się do odpowiednich wytycznych. W przypadku:

dachów stromych o kącie pochylenia większym niż 12°, pokrytych materiałem łatwo zapalnym – wyloty przewodów powinny się znajdować 60 cm powyżej poziomu kalenicy. W przypadku dachów pokrytych materiałem niepalnym, wyloty powinny się znajdować minimum 30 cm ponad powierzchnią dachu oraz co najmniej 100 cm od kalenicy lub według zasad przypadku wyżej;
dachów płaskich nachylonych pod kątem mniejszym niż 12° – wyloty przewodów kominowych powinny znajdować się co najmniej 60 cm powyżej poziomu kalenicy, niezależnie od tego, z jakiego materiału wykonane zostało pokrycie dachu;
dachów płaskich o dowolnym materiale pokrycia lub o innym kształcie, na których występują przeszkody (murki, attyki, inne kominy, różnice w wysokości sąsiednich dachów itp.) – gdy przeszkoda znajduje się w odległości mniejszej niż 150 cm, wyloty kominów powinny znajdować się minimum 30 cm powyżej poziomu wierzchu przeszkody. W przypadku odległości pomiędzy 150 a 300 cm, wierzch wylotów powinien znajdować się minimum 30 cm ponad linią wyznaczoną przez opadającą pod kątem 12° płaszczyzną wyprowadzoną z najwyższego punktu przeszkody. W przypadku odległości większych niż 300 cm, minimum 30 cm ponad pokryciem dachu.

Po piąte: powinien mieć wyczystkę i otwór rewizyjny

Kontrole stanu komina odbywają się między innymi przez otwór rewizyjny, a wyczystka umożliwia usunięcie nieczystości, które się w kominie gromadzą. Dlatego okienko rewizyjne powinno być ustawione w takiej pozycji, aby możliwy był dostęp do wyczystki… bez konieczności kosztownej rozbiórki kominka. Wyczystka powinna znajdować się poniżej podłączenia czopucha lub nad dnem komina. Dolna krawędź otworu wyczystnego usytuowanego w pomieszczeniu, w którym znajduje się urządzenie grzewcze, powinna znajdować się 30 cm nad podłogą. Otwór wyczystny powinien być szczelnie zamknięty zamknięciem wykonanym z niepalnego materiału.

Po szóste: czasami wymaga stosowania zabezpieczenia przed odwróceniem ciągu

Niekorzystne usytuowanie komina i wiejący wiatr może spowodować pojawienie się w instalacji podciśnienia, a tym samym wywołać niebezpieczny ciąg wsteczny spalin, dlatego w II i III strefie obciążenia wiatrem przepisy wymagają stosowania nasad kominowych. Nasady zalecane są także, gdy komin znajduje się w pobliżu przeszkód architektonicznych. W skrajnych przypadkach na wylot komina można założyć mechaniczne urządzenie wspomagające ciąg kominowy, tzw. regulator ciągu. W takim wypadku należy zwrócić uwagę na właściwy dobór takiego urządzenia. Żadne mechaniczne urządzenie wspomagające ciąg kominowy nie może bowiem ograniczać przepływu spalin w kominie w przypadku spoczynku lub awarii urządzenia (np. w razie braku prądu w wentylatorach z napędem elektrycznym).

Po siódme: musi być odpowiednio połączony z wkładem

Pisałam już o wymaganej szczelności i przekroju komina, ale przypomnijmy jeszcze raz. Miejsce włączenia czopucha do komina musi być wykonane za pomocą szczelnej, niepalnej rozety. Niezgodność przekrojów wejścia do komina oraz króćca przyłączającego jest szkodliwa. Większy o 5÷10 mm przekrój króćca jest niedopuszczalny, bo wpychając go na siłę, uszkodzić możemy kosztowny element komina (trójnik). Z kolei próba uszczelnienia różnicy pomiędzy przekrojem trójnika o wymiarze 200 mm a króćcem o wielkości 160 mm jakimś silikonem i wełną mineralną, wcześniej czy później oznacza rozszczelnienie, dym w domu, a nawet pożar. Dodatkowo montując komin, trzeba w odpowiednim miejscu wyprowadzić trójnik przyłączenia paleniska. Odpowiednie miejsce, to miejsce dostosowane do wysokości paleniska. Przykładowo, palenisko ma 1,5 metra wysokości, posiada jeszcze nasadę dopalającą o wysokości 0,7 metra. W takim przypadku trójnik powinien znaleźć się na wysokości około 2,5 metra. Zamontowany niżej, mimo doskonałych pozostałych parametrów komina, będzie nieprawidłowy.

Po ósme: wymaga czyszczenia i konsultacji kominiarskich

Kominiarze przynoszą szczęście nie przypadkowo. W związku z wieloma czynnikami wpływającymi na prawidłowy ciąg w przewodzie dymowym, wskazane jest skorzystanie z opinii kominiarza przed rozpoczęciem budowy kominka. W wielu krajach jest to obligatoryjne! Kontakt z kominiarzem przyda się także w trakcie eksploatacji kominka. Raz w roku powinien on przeprowadzić wymaganą przepisami kontrolę techniczną przewodów kominowych. Dodatkowo prawo wymaga, by paleniska opalane paliwami stałymi, np. drewnem, były czyszczone co najmniej 4 razy do roku, a opalane gazem dwa razy do roku. Co prawda możemy robić to samodzielnie, ale po zakończeniu sezonu i przed rozpoczęciem kolejnego warto, by nasz komin obejrzał jednak specjalista. Na stronie www.kominiarze.info Korporacja Kominiarzy Polskich prowadzi internetowy ogólnopolski rejestr mistrzów kominiarskich uprawnionych do dokonywania badania technicznego przewodów kominowych i wydawania odpowiednich protokołów i ekspertyz.

Podsumowując

Bardzo ważną sprawą dla prawidłowego funkcjonowania kominka jest dobór odpowiedniego komina. Prawidłowo dobrany i wykonany komin ma duży wpływ na właściwy ciąg, co przekłada się na jakość spalania i optymalne zużycie paliwa. Nowoczesne kominy są stosunkowo proste i szybkie w budowie, co nie oznacza, że można je postawić samodzielnie. Warto zdać się na wiedzę specjalisty, który zadba, aby system kominowy nie tylko był dostosowany do urządzenia, ale również by spełniał podstawowe wymagania ukonstytuowane w wiedzy technicznej i w przepisach prawa.

Rada 1: Przemyślenie sprawy doprowadzenia powietrza do paleniska na etapie zakupu systemu kominowego jest o tyle istotne, że niektóre z firm takie doprowadzenie proponują w komplecie.

Rada 2: Gdy już komin i kominek stoją, to warto stopniowo i z wyczuciem rozpocząć palenie, aby wszystkie elementy tej układanki mogły się spokojnie ułożyć.

Rada 3: W przypadku przebudowy istniejącego budynku lub w sytuacji, gdy na komin wewnątrz domu miejsca brak, dobrym rozwiązaniem będzie komin stalowy dwuścienny. Komin stalowy zawisnąć może dosłownie w powietrzu, czego nie uda się nam dokonać z kominem, jak sama nazwa wskazuje, masywnym.

Aldona Mazurkiewicz

Aby ułatwić wstępny dobór parametrów komina, wielu producentów kominów prefabrykowanych udostępnia diagramy lub komputerowe programy, za pomocą których w prosty sposób można określić średnicę komina przy określonej jego długości. W obliczeniach tych należy jednak uwzględnić zmienne, takie jak: typ i moc urządzenia grzewczego, rodzaj komina (izolowany lub wkład kominowy), materiał (ceramika lub stal) oraz ilość i rodzaj kształtek użytych w kominie (wyznaczenie współczynników oporu).