Izolacje w kominku
Większość potencjalnych użytkowników, a nawet wielu wykonawców kominków, nie zdaje sobie sprawy, jakie temperatury może wytworzyć kominkowy wkład… W niewidocznej dla oka przestrzeni temperatura przekracza 400-500 °C, więc używane do budowy kominka materiały powinny takie warunki uwzględniać.
Po co jednak w kominku izolacje – przecież w końcu chodzi nam o ciepło!
Idea kominka podgrzewającego powietrze jest prosta: w komorze posiadającej doprowadzenie powietrza w dolnej części i wyprowadzające otwory w części górnej, znajduje się podgrzewający powietrze swoim korpusem wkład kominkowy i przyłącze spalinowe. Żeby tego ciepła odebrać jak najwięcej, należy zminimalizować niekontrolowane straty energii i właśnie tę komorę zaizolować od wnętrza. Jest też inny powód używania izolacji – narażona na długotrwałe nagrzewanie ściana czy sufit podlegać będzie przyspieszonej erozji i w końcu się rozsypie. Trudno też sobie wyobrazić kominek bez izolacji, zbudowany w budynku o ścianach czy stropach wykonanych z drewna.
Materiały izolacyjne używane przy budowie kominka powinny więc wytrzymywać temperatury do 700 °C, posiadać odpowiednią gęstość (minimum 80 kg/m3) i trwałość. Sposób ich instalowania powinien uniemożliwiać tworzenie mostków cieplnych. Rzecz jasna, powinny to być materiały posiadające odpowiednie certyfikaty przydatności.
Z grubsza podzielić możemy materiały izolacyjne używane do budowy kominków na dwie grupy:
- wełny;
- materiały krzemianowe.
KRZEMIANOWE MATERIAŁY IZOLACYJNE
Prawidłowo zainstalowanej i eksploatowanej izolacji np. z wełny mineralnej nic zarzucić nie można. Pamiętać jednak należy, że ze starannością montażu bywa różnie, a przez wiele lat eksploatacji nawet staranne wyłożenia folią i sklejenia taśmą aluminiową mogą stracić szczelność. Zawarte w wełnie mineralnej drobne, włókniste cząsteczki w warunkach intensywnego ruchu powietrza mogą się rozprzestrzeniać i być przyczyną alergii oraz chorób dróg oddechowych. Omawiane zjawisko jest charakterystyczne dla kominków, gdzie występuje silna rotacja powietrza, które po ogrzaniu często rozprowadzane jest kanałami po całym domu. Podczas wieloletniej, intensywnej eksploatacji kominka łatwo może dojść do uszkodzenia osłony, a w konsekwencji do uwolnienia szkodliwych włókien. Pewnym sposobem na oddalenie takiego ryzyka jest wykonanie warstwy izolacyjnej wewnątrz kominka nie z delikatnej folii aluminiowej, ale z grubszej blachy aluminiowej lub stalowej.
Najlepszym rozwiązaniem problemu wydaje się być zaizolowanie kominka niepalnymi płytami izolacyjnymi, wykonanymi z materiałów całkowicie pozbawionych szkodliwych włókien. Takim materiałem są krzemiany wapnia (glinokrzemiany). Liczne, obiektywnie przeprowadzone badania na uczelniach, w instytutach higieny pracy i studium toksykologii wykazały, że:
- krzemiany wapnia nie posiadają żadnej morfologii fazowej, która mogłaby być określona definicją włókien;
- pył krzemianów wapnia nie stwarza ryzyka zatrucia toksycznego; w wyniku wysokiego stopnia rozpuszczalności biologicznej nie powstaje żaden rodzaj zwłóknienia tkanek;
- pył powstający w procesach obróbki jest nieszkodliwy, bowiem jego cząstki nie mogą wniknąć do płuc.
W ten sposób mamy rozwiane wątpliwości zdrowotne, a dodatkowo mamy możliwość zastosowania płyt krzemianowych w podwójnej funkcji: izolacji i przedmurza. Mówiąc po prostu: z płyt krzemianowych można zbudować okap kominka. Płyty odpowiednio przycinane stanowią zarazem elementy konstrukcyjne i izolację. Minimalna grubość izolacji określana jest na 30 mm, ale producenci oferują też inne, bardziej przydatne do obróbki grubości.
W porównaniu z wyrobami z wełny mineralnej, płyty glinokrzemianowe są materiałem droższym. Jednak sprawdzona w praktyce łatwość i szybkość ich montażu oraz możliwość wykorzystania w podwójnej roli, w pełni rekompensują pozornie niekorzystną różnicę w cenie.
wh
WEŁNY
Najchętniej używanym przez kominkowców materiałem z tej grupy są płyty FIREROCK produkowane przez firmę ROCKWOOL.
Stanowią one połączenie wełny mineralnej i warstwy folii aluminiowej.
Wełna mineralna, której produkcja oparta jest na zjawisku naturalnym, wywodzącym się z erupcji wulkanu, jest materiałem niepalnym – punkt topnienia włókien wełny znajduje się powyżej 1000 °C. Wełna jest sklejona z aluminium specjalnym klejem wysokotemperaturowym. Taka konstrukcja płyty FIREROCK uwzględnia wszystkie specyficzne wymagania kominków.
Przy montażu izolacji w kominku, płyty układa się folią do źródła ciepła.
Folia odbija promienie cieplne, a specjalny klej zapewnia trwałość i niezawodność połączenia i nie ulatnia się. Parametry techniczne płyt FIREROCK o wymiarach 1000 × 600 mm i grubościach 30, 40 i 50 mm, to:
- maksymalna wartość ciągłej temperatury: 600 °C;
- gęstość: 80 kg / m3;
- klasyfikacja ogniowa: wyrób niepalny.
Dopełnieniem oferty płyt FIREROCK jest wysokotemperaturowa taśma samoprzylepna o odporności temperaturowej do 250 °C (okresowo do 350 °C), którą wykonuje się połączenia i uszczelnienia folii aluminiowej.
Inne materiały firmy ROCKWOOL, które mogą być zastosowane przy budowie kominków i kominkowych systemów grzewczych, to:
WIRED MAT oraz ALU WIRED MAT – maty o gęstości 80 i 105 kg / m3, obszyte galwanizowaną siatką stalową (ewentualnie z folią aluminiową). Temperatura eksploatacyjna do 700 °C, krótkotrwałe obciążenie do 1000 °C. Cała gama otulin tej firmy ma temperaturę eksploatacyjną 250 ° i może służyć tylko do niektórych zastosowań kominkowych.
Saint-Gobain Isover proponuje od kwietnia płyty kominkowe Isover. Są to wysokotemperaturowe płyty z wełny włókien skalnych o wymiarach 1000 × 500 mm pokryte folią aluminiową o grubości 0,5 mm. Mogą być stosowane zarówno do izolacji obudowy kominka i czopucha, jak też do zewnętrznej izolacji dystrybutora i blach konwekcyjnych. Temperatura stosowania od strony wełny to 700 °C, od strony folii 600 °C. Płyty występują w czterech grubościach: 25, 30, 40 i 50 mm.
URSA wprawdzie nie oferuje materiałów izolacyjnych, których użyć można bezpośrednio wewnątrz kominka, jednak posiada cały asortyment otulin i mat lamelowych, które mogą być używane do izolacji cieplnej przewodów nawiewowych. Mata lamelowa LM 2 jest sklasyfikowana jako materiał niepalny i posiada zalecaną temperaturę pracy 320 °C.
Firma JALEX z Gliwic oferuje do zastosowań kominkowych płyty NOBASIL 110 SII z folią ALU (folia na kleju nieorganicznym). Maksymalna temperatura od strony wełny to 620 °C, a od strony folii 80 °C.
Płyty dostępne są w grubości 25 mm.
THERMAL CERAMICS reprezentowany w Polsce przez HT SERWIS oferuje płyty wykonane z włókna mineralnego o nazwie: PŁYTA BLOK 607.
Są one produkowane z włókien Superwool 607, produktu opatentowanego, składającego się z włókien mineralnych i niewielkiej ilości spoiwa organicznego. Są całkowicie niezwilżalne, niełamliwe, a ich temperatury klasyfikacyjne wynoszą 800, 1000 lub 1100 °C. Dostępne są w wymiarach 1000 × 600 mm i grubościach 25, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90 oraz 100 mm.
Niektóre firmy kominkowe funkcjonujące na terenie Polski zalecają swoim dystrybutorom montaż kominków w oparciu o własne zestawy izolacyjne.
Tak jest w firmach CHEMINEES PHILIPPE, GODIN, SUPRA. Zwykle są to zestawy oparte na płytach z wełny mineralnej.
Ale np. FABRILOR poleca zestaw izolacji KITISOL PM, składający się z dwóch mat krzemianowych o wymiarach 7300 × 610 mm, grubości 6 mm i 25 mm, kleju i taśmy ALU.
KRZEMIANOWE MATERIAŁY IZOLACYJNE
Najbardziej znanym producentem tej grupy materiałów jest firma PROMAT oferująca produkt o nazwie PROMASIL 950-KS. Temperatura klasyfikacyjna PROMASIL wynosi 950 °C. Płyty o wymiarach 1000 × 500 mm dostępne są w grubościach od 25 do 120 mm. Uniwersalny proces produkcji sprawia, że możliwe jest dostarczenie płyt o dowolnej grubości. Mocowanie płyt oraz ich łączenie ze sobą wykonuje się przy użyciu kleju PROMAT K 84 lub K 84/16. Minimalna temperatura klejenia wynosi +5 °C. Płyty można ciąć i obrabiać tak jak drewno, a pył powstający podczas tych czynności nie jest groźny dla zdrowia.
Pomocnym przy konstruowaniu kominków jest kolejny produkt tej samej firmy PROMATECT H. Jest to wysokotemperaturowy materiał budowlany (temperatura klasyfikacyjna 400 °C, odporny na wilgoć, mechanicznie mocny i stabilny termicznie). PROMATECT H jest dostępny w płytach o wymiarach 2500 × 1250 mm i o grubościach od 6 do 25 mm. Możliwość klejenia i obróbki – jak dla PROMASIL. Duże wymiary płyt i typowy, uniwersalny montaż sprawiają, że może być spełniony niemalże każdy pomysł projektanta.
Również THERMAL CERAMICS (HT SERWIS w Polsce) oferuje zbliżony materiał o nazwie handlowej PŁYTA CERABOARD 100: 1260 °C.
CERABOARD jest wykonywany z nawilżonej masy ogniotrwałej i spoiw o niewielkiej zawartości organicznej.
Płyty CERABOARD 100 o wymiarach 1200 × 1000 mm dostępne są w grubościach 7,5, 10, 13 i 20 mm.
Firma CEBUD z Krakowa od lat zajmuje się kominkami i problemy z zastosowaniem wełny mineralnej chciała mieć „z głowy”. W ten sposób CEBUD stał się producentem i dystrybutorem glinokrzemianowych płyt PI-800.
Płyty te wykonywane są z ekspandowanego perlitu – ceramicznego materiału z rodziny glinokrzemianów, absolutnie bezpiecznego dla zdrowia. Są niepalne, wytrzymują bez skurczu stałą temperaturę 800 °C i usprawniają montaż kominka. Mogą być używane jako materiał konstrukcyjny i izolacyjny (2 w 1) i obrabiane jak drewno. Do ich łączenia producent przewiduje specjalny klej KI–800.
Płyty o wymiarach 600 × 400 dostępne są w grubościach standardowych 40 i 50 mm oraz na zamówienie 80 i 100 mm.