Szata zdobi kominek
Ze względu na dość wysoką temperaturę panującą wewnątrz kominka, całość powinna mieć dobrą izolację termiczną wykonaną z niepalnych surowców.
Może ona być wykonana z tradycyjnych materiałów: cegły szamotowej lub ogniotrwałej cegły klinkierowej; następne warstwy mogą być wykonane ze zwykłej cegły. Do murowania obszarów kominka narażonych na działanie wysokich temperatur powinna być użyta zaprawa o podwyższonej odporności na wysoką temperaturę. Zazwyczaj zaprawa jest dostępna w punktach sprzedaży oferujących cegłę szamotową, w postaci gotowej suchej mieszanki.
Wkłady kominkowe natomiast izolujemy wełną mineralną z warstwą folii aluminiowej. Generalnie przyjmuje się, że powierzchnie podlegające dalszej obudowie z dekoracyjnych materiałów wykończeniowych nie powinny być narażone na działanie temperatury wyższej niż 70 °C – jest to warunek podyktowany bezpieczeństwem i wytrzymałością klejów, oczywiście im lepsza izolacja, tym większa gwarancja żywotności zastosowanych rozwiązań. Dokładne wytyczne dotyczące wykonania tej warstwy udostępniane są przez dostawców wkładów.
Dopiero po wykonaniu warstw izolacyjnych możemy pozwolić sobie na realizację naszych planów architektonicznych.
Oferty producentów cegieł i płytek klinkierowych dają spore możliwości. Cegły są różnych rozmiarów, kolorów i odcieni. Występują kształty narożne, zaokrąglone, elementy pozwalające wymurować półki o różnych głębokościach. Cegły mogą mieć gładką powierzchnię lub chropowatą, występują także w wersji „postarzonej” – formowanej ręcznie. Do bogatej i różnorodnej oferty cegieł i płytek klinkierowych rynek proponuje możliwość zastosowania kolorowych zapraw. Taką kolorową zaprawę można sporządzić samemu, dodając do zaprawy murarskiej barwnik –w sprzedaży są pigmenty w postaci proszków. Można również kupić gotową kolorową zaprawę specjalnie przeznaczoną do klinkieru. Jest to produkt mający podwójne zastosowanie: można używać go jako zaprawy do murowania cegieł lub jako spoinę do wypełniania szczelin w murze wzniesionym na zwykłej zaprawie (to tańsze rozwiązanie) oraz między płytkami klinkierowymi. Z pewnością tańszym rozwiązaniem jest samodzielne barwienie zaprawy, jednak kupując gotowy kolorowy produkt zyskujemy gwarancję powtarzalności koloru, a jest to czynnik bardzo istotny w wystroju wnętrza. Należy zwrócić uwagę na minimalną szerokość spoin wykonywanych taką zaprawą – producenci podają jej wartość na opakowaniach produktów, zazwyczaj wynosi ona 8 mm. Na rynku dostępne są m.in.: Sopro KMT, Quick-Mix V201 (bardzo duży wybór kolorów), Alpol AZ 120-126, Henkel CT 32, Kreisel Pozmur‑KL.
Obudowę kominka można wykonać również z wszelkiego rodzaju okładzin kamiennych. Należą do nich wspomniane już płytki klinkierowe, kamienie naturalne (marmur, piaskowiec, granit), gres, glazura. W przypadku tradycyjnego kominka z konstrukcją murowaną okładziny mocuje się wprost do muru. Obudowanie wkładu kominkowego natomiast wymaga wykonania niezależnej konstrukcji. Do tego celu wykorzystuje się systemy lekkiej zabudowy z płyt gipsowo-kartonowych, należy jednak pamiętać o zastosowaniu płyty ognioodpornej.
Do klejenia elementów okładzin kamiennych należy używać klejów cementowych elastycznych. Jest to bardzo ważne ze względu na występowanie wyższych temperatur w podłożu. W handlu dostępne są: Henkel CM 17, Cekol C-11, Terranova Fermaflex, Mapei Adesilex P9, Alpol AK 513, Sopro FF450, Quick-Mix FBK, Kerakoll Extra, Atlas Plus, Kreisel Elasti Multi Special.
Materiałem wymagającym specjalnego traktowania jest marmur. Kleje na bazie szarego cementu mogą spowodować powstanie nieestetycznych przebarwień, zwłaszcza na płytkach o jasnych odcieniach, dlatego w tym przypadku należy stosować specjalny, biały klej przeznaczony do przyklejania marmuru. Producenci chemii budowlanej przygotowali na tę okoliczność całą gamę specjalistycznych produktów. Z klejów polecam: Henkel CM 15, Mapei Adesilex P10, Alpol AK 514, Quick-Mix BKW, Atlas Karo, Kerakoll H40 Marmorex, Kreisel Kamlep + emulsja Elasto, Sopro FF455. Oprócz specjalnych spoin do marmuru: Mapei Marmocolor, Kerakoll Fugabella Marmi, Henkel CE 42, Quick-Mix FW dostępne są również silikony: Selena – Silikon Tytan do Marmuru i Kamienia Naturalnego oraz Henkel CS 28.
Okładziny kamienne niewielkich rozmiarów wymagają spoinowania, najlepsze będą spoiny elastyczne lub zwykłe uelastycznione specjalnymi preparatami. Spoiny elastyczne jednoskładnikowe oferują: Henkel CE 37 (tylko szara), Mapei Ultracolor, Sopro Saphir, Kreisel Fuga Flex, Qiuck-Mix FFU (szara). Można również zastosować spoinę dwuskładnikową – daje to szersze możliwości kolorystyczne: do zwykłej spoiny cementowej należy dodać specjalną emulsję uelastyczniającą; takie rozwiązanie proponują m.in. Kerakoll (Fugabella + Fugaflex) i Atlas (do Zaprawy do
Fugowania należy dodać Emulsję Elastyczną). Jednakże przy takiej technologii należy dbać, by obydwa preparaty pochodziły od jednego producenta; na pewno zabezpieczy to inwestora przed przykrymi niespodziankami w postaci nieefektownych wykwitów lub rozwarstwień materiału. Do spoinowania można również użyć silikonu – oferty kolorystyczne niektórych producentów są dość rozbudowane, należy jednak wziąć pod uwagę, że powierzchnia silikonu jest bardzo gładka i może wyglądać dość sztucznie w zestawieniu z elementami o chropowatej powierzchni.
Zwolennicy lekkich i ascetycznych rozwiązań mogą poprzestać na zabudowie z płyty gipsowo-kartonowej, chociaż ona również daje sporo możliwości: wnęki, półki, łuki, płynne, faliste linie –możliwości są naprawdę duże.
Tym, którzy nie przepadają za gładkimi powierzchniami, polecam użycie szpachli gipsowych lub mineralnych tynków dekoracyjnych. Te produkty na bazie spoiw mineralnych, w odróżnieniu od tynków akrylowych, wykazują dobre właściwości antystatyczne, dzięki czemu mają znacznie polepszony komfort użytkowania.
Szpachle gipsowe, posiadające bardzo drobne ziarno, można fakturować różnymi narzędziami, także takimi, które raczej nie kojarzą się z fachem budowlanym – tu wyobraźnia ma olbrzymie pole do popisu. Najpopularniejsze wyroby na rynku, to: Cekol C-45, Alpol AG S23, Gipsar Uni, Kreisel Gładź 601.
Można także wykorzystać tynki dekoracyjne, będące warstwą elewacyjną systemów ociepleń. Popularne baranki i korniki, zwłaszcza o drobnych uziarnieniach, użyte z rozmysłem, mogą zaskoczyć niejednego sceptyka. Dodatkowo istnieje możliwość operowania kolorem – można w ten sposób stworzyć niebanalne rozwiązania gry płaszczyzn, kolorów, cieni i świateł. W handlu dostępne są m.in.: Atlas Cermit, Alpol AT 320-332, Terranova Redis, Henkel CT 35, Kreisel Poztynk, Cekol C-35.
Nie sposób omówić wszystkich możliwości, jakie daje obecnie rynek materiałów wykończeniowych. Elementy z drewna i metalu od zawsze towarzyszyły kominkom, ciekawe efekty może również dać zastosowanie szkła.
Zupełnie osobnym tematem jest sprawa oświetlenia. Kominek miewa swoje okresy spoczynku, nie musi jednak wtedy stać się wyczekującą na chwile radości i wzruszeń martwą bryłą. Nie rozpalimy go w upalny letni wieczór, ale starannie zaprojektowanym oświetleniem również możemy wyczarować ów tajemniczy i nostalgiczny nastrój. Mogą to być zarówno świece, jak i punktowo podświetlone detale: wnęki, półki, wzory, ozdoby.
Artykuł ten został przygotowany dla tych z Państwa, którzy mają wrodzoną smykałkę do kreowania przestrzeni wokół siebie i chcą samodzielnie, bez pomocy kogoś z zewnątrz, stworzyć własną, niepowtarzalną kompozycję. Skorzystają, mam nadzieję, z niego również ci, którzy czują się niepewnie w rozmowach z fachowcami.
Ewa Górecka