ROZPAL MNIE! – Niezależny test podpałek do kominka
Drewno lub brykiet drzewny to dopiero szansa na ogień w kominku. Szansa, że kominek będzie emitował tylko minimalną ilość cząstek stałych, a dawał maksymalne ciepło, jest większa, gdy drewno jest sezonowane, a brykiet dobrej jakości. Nie wyobrażam sobie, by obecnie, w czasach „polowań na smog”, było inaczej. Palenisko i drewno to jednak ciągle zbyt mało, trzeba przecież ogień rozpalić.
Wbrew pozorom nie jest to takie proste, a harcerskie sposoby dobre są może do zastosowania na survivalowym trekkingu, ale nie w codziennej eksploatacji kominka lub pieca. Tutaj z pomocą przychodzą producenci oferujący tzw. podpałki. Są to produkty różnego pochodzenia, naturalnego, chemicznego lub mieszanki, dostępne w formie stałej lub płynnej. Kilkanaście z tych produktów przetestowaliśmy w warunkach zbliżonych do normalnej eksploatacji.
Jak testowaliśmy?
Palenisko – do testu wykorzystane zostało palenisko Varia SH firmy Spartherm o mocy nominalnej 11 kW, zainstalowane w domu jednorodzinnym około 10 lat temu. Palenisko jest zaopatrzone w dopływ powietrza z zewnątrz, przyłączone do dwuściennego komina stalowego Jeremias o średnicy 200 mm, wyposażonego w nasadę obrotową firmy Darco. W czasie testu dopływ powietrza do paleniska był całkowicie otwarty, a drzwiczki zamknięte.
Drewno – do testu zostało użyte drewno kominkowe z firmy Saltus, dostępne w tekturowych pudełkach o wadze 11 kg. Drewno pochodzi z prawidłowo zarządzanych lasów, jest suszone w temperaturze około 100°C, by pozbawić je różnego rodzaju grzybów, pocięte na polana o długości około 30 cm (w pudełku jest 10 szt.) i doprowadzone do wilgotności poniżej 20%. Według dostawcy, firmy Saltus, 1 kg tego drewna daje 4,15 kWh energii.
Warunki pogodowe
Testy zostały przeprowadzone jesienią, w październiku, w dni bez opadów, z całkowitym zachmurzeniem, przy temperaturze zewnętrznej 8–10°C, ciśnieniu atmosferycznym 1020–1025 hPa i słabym wietrze (10 km/h). Temperatura wewnątrz wynosiła około 20°C.
Testujemy…
Sposób przeprowadzenia testu
Cztery polana drewna Saltus ułożone parami we wnętrzu paleniska, podpałka położona na górze (uwaga: palimy zawsze „od góry”!), podpalona typową zapalniczką gazową, natychmiast po zapalaniu drzwiczki paleniska zasunięte całkowicie do dołu, dźwignia dopływu powietrza w pozycji całkowicie otwartej.
Feniks, Eko Podpałka EKO I – zwitek drewnianych wiórków, bez zapachu. Pudełko zbiorcze z informacyjnymi nadrukami zawiera 32 sztuki. Produkt bez zapachu, przygotowany na bazie wosku organicznego.
Próba 1 negatywna. Rozpalono 1 podpałkę i po 10 minutach ogień wygasł całkowicie, nie ma rozpalenia drewna.
Próba 2 pozytywna. Rozpalono 2 podpałki i po 10 minutach mamy zapalone 4 polana, a po 20 minutach pełny ogień.
Feniks, Podpałka i rozpałka w jednym ECO III – zwitek wiórków, oprawiony w drewniany klocek, bez zapachu, 16 sztuk zapakowane w pudełko z czytelnymi nadrukami informacyjnymi w języku polskim, zawiera wosk i żywicę naturalną, bez zapachu.
Próba 1 negatywna. Rozpalamy 1 sztukę i po 10 minutach ogień całkowicie wygasa, nie ma rozpalenia.
Próba 2 pozytywna. Rozpalamy 2 sztuki i po 10 minutach uzyskujemy rozpalenie drewna.
Feniks, Podpałko-zapałka ECO IV – zwitek wiórków, uformowany w paluszek, zakończony zapalającą końcówką. Draska jest na pudełku zbiorczym, zawierającym 24 sztuki, zapach przyjemny, zastosowano naturalny wosk.
Próba 1 negatywna. Zapalamy 1 sztukę, ale po 10 minutach ogień całkowicie wygasa, brak rozpalenia drewna.
Próba 2 pozytywna. Zapalamy 2 sztuki i po 15 minutach uzyskujemy rozpalenie drewna.
Feniks, Eko Podpałka do węgla kamiennego EKO II – to pocięty na „talarki” drewniany kijek owinięty wiórkami drzewnymi, podpałka ma znacznie większe wymiary od podpałki przeznaczonej dla drewna. W zbiorczym opakowaniu jest 8 sztuk. Zawiera woski organiczne i ma przyjemny zapach.
Próba 1 pozytywna. Rozpalamy 1 sztukę i po 15 minutach mamy pełny ogień w palenisku, palą się intensywnie wszystkie polana.
Feniks, Eko Podpałka do ekogroszku EKO II – podpałka podobna do tej przeznaczonej do rozpalania węgla, ale „talarki” są nieco mniejsze, zapach przyjemny, bo to również drewno i naturalny wosk.
Próba 1 pozytywna. Rozpalamy 1 sztukę i po 15 minutach mamy dobrze rozpalone wszystkie cztery polana.
Antoria, Flamit podpałki do grilla – to jedna z popularnych na rynku podpałek typu „białe kostki”. Tafla białej podpałki, zapakowana jest w przezroczystą folię i tekturowe pudełko. Pudełko zawiera wszystkie informacje. Należy wyjąć taflę z pudełka, rozpakować folie, wyłamać z tafli kawałki w formie kostki. Niestety, tafla łamie się nieregularnie, tworząc przy tym drobne kawałeczki i pył. Dotyka się kostki dłonią, więc wypada po rozpaleniu umyć ręce. Wyraźny chemiczny zapach.
Próba 1 negatywna. Rozpalamy 1 kostkę, ale po 6 minutach ogień wygasa, brak rozpalenia.
Próba 2 negatywna. Rozpalamy 2 kostki, ale po 5 minutach ponownie ogień wygasa, drewno nie rozpalone.
Próba 3 pozytywna przy użyciu 4 kostek dała w końcu upragniony efekt rozpalenia.
Antoria, Flamit podpałka parafinowa do grilla – podpałka w płynie, w czarnej butelce 500 ml. Butelka jest oznakowana, ale przydługi jest tekst o sposobie użycia i środkach ostrożności, napisany zbyt małą, nieczytelną czcionką, czerwona zakrętka, która miała być „bezpieczna dla dzieci” dała się prosto i łatwo odkręcić, mocny parafinowy zapach płynu. Jest na butelce dozująca końcówka, ale trudno ocenić ilość płynu aplikowaną naciskiem na butelkę PET. Uważać należy, by nie aplikować na rozgrzane powierzchnie lub do wnętrza rozgrzanego paleniska – ryzyko wybuchu i poparzenia!
Próba 1 pozytywna. Aplikujemy „na wyczucie” około 50 ml na drewno, a po chwili nasączone drewno zapalamy. Już po 5 minutach palą się doskonale wszystkie polana.
Wołoszyn, Podpałka – brązowe kostki, 100 sztuk zapakowane w walcowate pudełko, z nadrukowaną mało czytelną instrukcją użycia (po polsku, niemiecku i angielsku), produkt bez zapachu.
Próba 1 negatywna. Chociaż instrukcja zaleca użycie do rozpalania 2–3 kostek, my używamy 5 sztuk, ale po 10 minutach ogień całkowicie wygasa, brak rozpalenia drewna.
Próba 2 pozytywna. Tym razem rozpalamy całą garść (10 sztuk) kostek i po 10 minutach od zapalania uzyskujemy rozpalone wszystkie 4 polana drewna.
Wołoszyn, Rozpalacze do kominka, grilla i ogniska – 20 sztuk brązowych ząbków z końcówkami zapałkowymi do wyłamywania z grzebienia. Na 
pudełku draska, na odwrocie instrukcja palenia w języku polskim. Produkt bez zapachu.
Próba 1 negatywna. Wyłamujemy i rozpalamy 3 ząbki, to więcej niż zalecane 1–2, ale i tak po 10 minutach podpałka gaśnie, bez efektu rozpalenia drewna.
Próba 2 pozytywna. Tym razem wyłamujemy aż 5 ząbków i zapalamy. Po 10 minutach całe drewno jest dobrze rozpalone.
Wołoszyn, Podpałko-zapałka – podpałka w formie zwitka wiórków, uformowanych w walec, zakończony zapalającą końcówką. Pudełko zbiorcze zawiera 20 sztuk. Draska na pudełku. Przyjemny, dyskretny zapach. Produkt biodegradowalny z atestem PZH.
Próba 1 negatywna. Zapalamy 1 sztukę, ale po 10 minutach ogień wygasa, brak efektu rozpalenia drewna.
Próba 2 pozytywna. Zapalamy 2 sztuki. Tym razem po 10 minutach mamy rozpalone drewno.
X-Fire, Rozpałka kominkowa – dystrybucja przez firmę Technika Electra ze Szczecina, materiał z trocin i parafiny uformowany w specjalną kształtkę włożoną w pudełko tak, by tworzyć „ciąg”, 
w górnej części z kawałkami nasączonego parafiną papieru do zapalenia (uwaga – zapalamy od góry!), z nadrukiem na kartoniku. Rozpałki pakowane są po 4 sztuki w zbiorczy karton z uproszczoną do minimum instrukcją palenia. Jest to jedyna podpałka, której nie dotykamy bezpośrednio ręką!
Próba 1 pozytywna. Postępujemy zgodnie z instrukcją na kartoniku zbiorczym, ustawiamy podpałkę i zapalamy. Po 1 minucie obserwujemy coś w rodzaju „doładowania” i podpałka zaczyna palić się niezwykle dynamicznie. Po 10 minutach od rozpalenia wszystkie polana palą się intensywnie.
Eko-Ognisko – podpałka z małych klocków drewna ułożonych w stosik utrzymywany przez tekturowe krążki, dolny ma trochę wiórków do rozpalenia, w pełni ekologiczny produkt, bezpieczny, bezzapachowy. Można nabyć Eko-Ognisko jako zestaw do samodzielnego składania, w formie tekturowych krążków i drewienek luzem albo złożone i estetycznie opakowane w formie kartonowej kostki, z prostą czytelną instrukcją rozpalania, z dodatkowym nadrukiem – jest na to miejsce, może być używana podpałka do celów reklamowych.
Próba 1 pozytywna. Po zapaleniu za pomocą dołączonej zapałki szybko rozpala się cała podpałka i dość duży płomień, a po 10 minutach uzyskujemy w pełni rozpalone wszystkie polana.
Eco-Pal, Eco Starter – podpałka ekologiczna w formie zwitków z trocin z czystego odpadu drzewnego, zapakowana w kartonik zawierający 50 sztuk, czytelne oznakowanie, bez zapachu.
Próba 1 negatywna. 1 sztuka wygasa 5 minut po zapaleniu, brak rozpalenia drewna.
Próba 2 pozytywna. Po rozpaleniu 2 sztuk podpałki bardzo szybko, już po 5 minutach, uzyskujemy całkowite rozpalenie drewna.
Saltus, Podpałka do ognisk, grilla, kominka lub pieca – zawiniątko z wiórków drzewnych i wosku, bez zapachu, zapakowana po 50 sztuk w woreczek foliowy z szybkim zamykaniem. Nadruk czytelny.
Próba 1 negatywna. 1 sztuka podpałki po 10 minutach gaśnie, brak rozpalenia drewna.
Próba 2 pozytywna. 2 sztuki podpałki 10 minut po zapaleniu dają rozpalenie drewna.
K-Lumet, Podpałka do grilla, pieca i kominka – podpałka przygotowana przez Zakład Aktywności Zawodowej Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym w Jarosławiu. Gruba wiązka nasączonych patyczków z knotem, bezwonna, ekologiczna. Opakowanie zbiorcze na 16 sztuk stanowi estetyczne pudełko z czytelnym nadrukiem i instrukcją rozpalania w języku polskim, angielskim i… rosyjskim.
Próba 1 błąd testującego. 1 sztuka podpałki położona na polanach drewna. Po 10 minutach podpałka wygasa, brak rozpalenia drewna.
Próba 1 powtórzona pozytywna. Ponownie rozpalamy 1 sztukę podpałki, ale zgodnie z instrukcją rozpalania zamieszczoną na opakowaniu, położoną nie „na” ale „pomiędzy” polanami drewna. Po 10 minutach uzyskujemy doskonałe rozpalenie drewna. Warto czytać instrukcję nawet w tak banalnych sprawach.
Podsumowanie
W zasadzie nie ma podpałki, która została w teście zdyskwalifikowana.
Wszystkie testowane podpałki spełniają zadanie – rozpalają drewno, jednak jedne robią to lepiej, inne gorzej, a o finalnym wyborze z pewnością zadecyduje również cena. Gdy rozpala się ogień sporadycznie, można pozwolić sobie na odrobinę szaleństwa. Przy codziennej eksploatacji kominka trzeba zwrócić uwagę na koszt faktyczny jednego rozpalenia.
Większość podpałek wymaga do rozpalenia użycia znacznie większej niż zalecana przez producenta, co najmniej, podwójnej ilości. Tylko w przypadku większych gabarytowo podpałek wystarcza 1 sztuka.
Wszystkie podpałki sporządzone z drewnianych wiórków są faktycznie „ekologiczne”, ale wymagają większych dawek lub stosowania podpałki większej, przeznaczonej do węgla.
Jest to reguła, więc w kilku przypadkach w teście nie robiliśmy kolejnych prób z większą ilością podpałki, chociaż kolejne powiększenie dawki dałoby efekt rozpalenia.
Płynna podpałka, chociaż skuteczna, jest też najbardziej ryzykowaną w użyciu i wymaga bezwzględnego zachowania środków bezpieczeństwa, w przeciwieństwie np. do podpałek z wiórków drzewnych, które same w sobie nie stanowią zagrożenia.
Doskonale wypada rozpalanie kominka za pomocą podpałki Eko-Ognisko. Ułożenie drewienek w formę stosiku daje dobre rezultaty.
Doskonale wypada podpałka K-Lumet, pod warunkiem stosowania się do załączonej instrukcji!
Jednak rewelacyjnie wypada podpałka X Fire, a zapowiadana na pudełku „wyjątkowa skuteczność” sprawdza się w 100%. Odradzam sprawdzanie w kominku drugiej części zapowiedzi, czyli rozpalania wilgotnego drewna, nawet jeśli podpałka to potrafi.
Brykiet drzewny, nawet dobrej jakości, jeśli nie jest rozdrobniony, rozpala się trudniej niż drewno i wymaga większej ilości podpałki.
Najbardziej popularna na rynku tzw. biała podpałka wypada w teście słabiej, dając efekt rozpalenia drewna dopiero przy użyciu maksymalnie rozsądnej ilości (4 kostki), ale rozsypuje się, wymaga natychmiastowego umycia rąk po aplikacji. Plusem jest przewidywalność sposobu jej spalania i małe potencjalne zagrożenie jakie stwarza w porównaniu z trudnymi do kontroli podpałkami w płynie . Podpałka w formie „białych kostek” jest ciągle najbardziej dostępna uniwersalną podpałką w handlu (różne, nawet małe wiejskie sklepy, stacje benzynowe, itp.), ma też przystępną cenę. Chociaż w naszym teście przegrywa z nowymi specjalnie dedykowanymi kominkom podpałkami to pewnie jeszcze długo pozostanie na rynku numerem 1.
Nie ocenialiśmy, ile kosztuje rozpalenie ognia z użyciem każdej z podpałek, pozostawiamy to czytelnikom.
Dziękujemy za dostarczenie wszystkich piętnastu podpałek do testu, a firmom Saltus oraz Eco-Pal za dostarczenie opału, dzięki któremu test przeprowadzono obiektywnie.
W związku z dużym zainteresowaniem użytkowników kominków brykietem drzewnym POZA KONKURSEM testujemy zestaw produktów firmy Eco-Pal Mokronosy.
Eco-Pal, Opał kominkowy – brykiet drzewny spełniający normę DIN PLUS, wartość opałowa 18.500 kJ/kg, wilgotność 8,9%, popiól 0,42%, gęstość 1,2 G/cm3, pakowany w foliowe zgrzewki 6 kg (5 sztuk).
Rozpalamy brykiet korzystając z opisanego wyżej Eco Startera oraz Eco Rozpałki (małe klocki z drewna, długości 6 cm, pakowane w folię po około 200 sztuk 3,7 kg), przeznaczone są do współpracy z Eco Starterem.
4 sztuki opału kominkowego Eco-Pal ułożone parami w stosik rozpalamy z pomocą Eco Startera oraz Eco Rozpałki.
Próba 1 negatywna. 1 sztukę Eco Startera kładziemy na 2 sztuki Eco Rozpałki ułożone na brykiecie i podpalamy. Już po 5 minutach ogień wygasa i brak jest rozpalenia brykietu.
Próba 2 negatywna. 2 sztuki Eco Startera kładziemy na ministos z 4 sztuk Eco Rozpałki ułożony na brykiecie. Po 10 minutach ogień wygasa, brykiet ledwie się tli bez płomienia, rozpalenia brak.
Próba 3 pozytywna. Do trzech razy sztuka, 2 sztuki Eco Startera kładziemy na ministos i przykrywamy łącznie 10 sztukami Eco Rozpałki ułożonej na brykiecie. Po 15 minutach od zapalenia mamy uzyskane rozpalenie brykietu.
Test przeprowadził Witold Hawajski
[email protected]