Czas na przegląd komina!
Zbliża się kolejny sezon grzewczy. Każdy użytkownik urządzeń grzewczych, które wytwarzają ciepło poprzez spalanie paliwa, powinien zadbać o prawidłowy stan przewodów kominowych. Zasady bezpiecznego odprowadzania spalin zostały przedstawione w artykule Jana Budzynowskiego w pierwszym numerze z bieżącego roku „Świata Kominków”. Obecnie chciałbym podzielić się z Państwem spostrzeżeniami na temat wpływu przeglądów kominiarskich na bezpieczeństwo ludzi i mienia.
Zgodnie z ustawą Prawo budowlane z 7 lipca 1994 roku (Dz. U. z 2006 r., nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) właściciel obiektu budowlanego między innymi zobowiązany jest co najmniej raz w roku dokonać oceny stanu technicznego przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych). Twórcy powyższego przepisu, mając na uwadze bezpieczeństwo, ograniczyli krąg osób mogących wykonywać powyższe kontrole tylko i wyłącznie do osób posiadających dyplom mistrza w rzemiośle kominiarskim. Osoba kominiarza ma bowiem zagwarantować przeprowadzenie prawidłowej kontroli i wykrycie wszelkich nieprawidłowości. Należy zauważyć, że ocena stanu technicznego przewodów kominowych jest czynnością szerszą niż samo czyszczenie przewodów wymagane zapisami Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 80, poz. 563). Należy zatem rozważyć, w jaki sposób powinna być przeprowadzona wymagana prawem kontrola stanu technicznego. Z punktu widzenia użytkownika jest kilka możliwości uzyskania dokumentu potwierdzającego przeprowadzenie kontroli. Oczywiście na rynku polskim można znaleźć „specjalistów”, którzy dokonują oceny przewodów kominowych bądź to zdalnie (bez obecności w kontrolowanym obiekcie), bądź bez wchodzenia na dach budynku. Chociaż powyższe sposoby spełniają wymogi formalne (otrzymanie protokołu z kontroli), mają tę wadę, że nie gwarantują bezpieczeństwa użytkownikom przewodów oraz jego otoczenia. W Polsce do tej pory nie opracowano jednolitego wzoru protokołu z kontroli przewodów kominowych. Istnieje co prawda wzór przygotowany przez Korporację Kominiarzy Polskich, ale nie jest to wzór obligatoryjny.
Większość kominiarzy posługuje się właśnie tym wzorem protokołu. Zgodnie z przyjętym przez Korporację Kominiarzy Polskich kodeksem etycznym mistrza kominiarskiego (www.korporacjakominiarzy.pl), „mistrz kominiarski powinien utrzymywać swoją wiedzę zawodową i umiejętności na poziomie odpowiadającym aktualnemu stanowi w dziedzinie techniki grzewczej i kominowej, ochrony środowiska, zabezpieczeń przeciwpożarowych i prawa” (zasada kompetencji) oraz „mistrz kominiarski powinien zawsze działać w legalnym interesie swojego klienta i wykonywać swoje usługi z pełnym oddaniem. Mistrz kominiarski powinien wykonywać swoje usługi z pełną odpowiedzialnością, zawsze mając na uwadze godność i reputację swojego zawodu” (zasada odpowiedzialności i prawości). Zatem kominiarz powinien dołożyć wszelkich starań, aby jak najlepiej wywiązywać się ze swojego obowiązku, mając na celu przede wszystkim bezpieczeństwo użytkownika (użytkowników) przewodów kominowych. Przeprowadzając kontrolę, kominiarz powinien uzyskać pewność co do poszczególnych zapisów w protokole. Pewne wytyczne co do sposobu wykonania poszczególnych czynności określa Polska Norma (PN-89/B-10425 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły. Wymagania techniczne i badania przy odbiorze). Większa część kontroli dotyczy oględzin elementów przewodów kominowych, dlatego tak ważne jest, aby kominiarz jednak pojawił się w kontrolowanym obiekcie oraz wszedł na dach. Oczywiście nie jest to możliwe, gdy właściciel budynku nie zadba o możliwość dostępu do dachu (właz, drabinka) oraz możliwość bezpiecznego poruszania się po nim (ławy kominiarskie, drabiny). Może się zdarzyć, że kominiarz odmówi świadczenia usługi, mając na uwadze własne bezpieczeństwo. Wielu kominiarzy w celu ułatwienia sobie pracy korzysta jedynie z anemometru (urządzenie w postaci wiatraczka służące do pomiaru przepływu powietrza). Urządzenie to może jedynie określić ciąg kominowy i nic więcej. Natomiast oprócz ciągu równie ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkownika są drożność przewodu i jego szczelność.
W celu sprawdzenia drożności konieczne jest wpuszczenie kuli kominiarskiej na linie do wylotu komina na dachu i spuszczenie jej w dół: kula powinna się pojawić we wlocie przewodu, w otworach rewizyjnych, kontrolnych lub wycierowych. Oznacza to, że – po pierwsze – kominiarz musi znajdować się na dachu, a po drugie – inna osoba (zwykle pomocnik) musi obserwować wlot przewodu. Znacznie bardziej skomplikowanym sprawdzeniem jest ocena szczelności przewodów. Realizuje się ją przez zadymienie danego kanału z jednoczesnym zakryciem wylotu przewodu i obserwacji sąsiednich wylotów. Również w tym przypadku kontrole muszą przeprowadzać co najmniej dwie osoby, a jedna z nich musi znajdować się na dachu.
Wiele problemów powstaje w czasie przyłączania nowych urządzeń (kominki, piece centralnego ogrzewania i inne) do istniejących przewodów kominowych. Bardzo często wiąże się to ze zmianą przeznaczenia poszczególnych kanałów. Niezbędne jest wówczas szczegółowe sprawdzenie, czy przypadkiem kanał nie posiada ukrytych wad. Najbardziej niebezpieczne przypadki to takie, gdy przez kanał przechodzi belka drewniana lub inny palny element.
Jeśli wcześniej nie dokona się sprawdzenia kanału, a będzie on posiadał tego rodzaju wady, to wcześniej czy później dojdzie do pożaru. Aby sprawdzić taki kanał, nie wystarczą techniki opisane powyżej – należy zastosować techniki wziernikowe w postaci kamer opuszczanych do wnętrza komina. Uzyskujemy wówczas obraz wnętrza komina oraz wygląd materiałów, z których komin został wykonany. Tego typu sprawdzenie da nam pewność, że po podłączeniu urządzenia grzewczego długo będziemy się cieszyć bezawaryjnym i bezpiecznym odprowadzaniem dymu lub spalin.
W najbliższym czasie do Państwa domów i mieszkań zapukają osoby, które będą oferowały usługi kominiarskie. Proszę pamiętać, że głównym celem kontroli przewodów kominowych jest Państwa bezpieczeństwo, a nie posiadanie „protokołu”. Warto zadbać, aby kontrola została przeprowadzona przez osoby kompetentne i w sposób rzetelny. Nie obawiajmy się odmawiać zlecania kontroli osobom, które nie gwarantują jej prawidłowego wykonania. Należy eliminować z rynku usług osoby, które z chęci łatwego zysku mają za nic bezpieczeństwo, a często nawet życie człowieka.
Grzegorz Kotulek
Na stronie internetowej warszawskiego oddziału Korporacji Kominiarzy Polskich (www.kkp.pop.pl) można znaleźć pewne wskazówki co do zakresu kontroli kominiarskiej. Zakres badań sprawności technicznej przy kontroli okresowej przewodów kominowych i podłączeń wentylacyjnych, spalinowych i dymowych obejmuje w szczególności:
- drożność przewodów kominowych,
- stan techniczny głowic i nasad kominowych,
- ciąg kominowy,
- czy nie występują uszkodzenia:
a) przewodów kominowych,
b) kanałów, czopuchów, rur i łączników,
c) włazów, drzwiczek kominowych, rewizyjnych, wycierowych, ław kominiarskich,
d) innych elementów urządzeń kominowych, - czy odbywa się okresowe czyszczenie przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada,
- czy istnieje dogodny dostęp do czyszczenia przewodów kominowych, kanałów, czopuchów rur i nasad, a także otworów do wybierania zanieczyszczeń,
- czy nie dokonywano samowolnych zmian w podłączeniach kominowych,
- czy są pobielone kominy na strychach,
- czy są składowane materiały łatwopalne na strychach, przez które przechodzą przewody kominowe,
- czy pomieszczenia (lokale), w których zainstalowane są gazowe urządzenia grzewcze (trzony kuchenne, piecyki wody przepływowej, kotły c.o. itp.), posiadają przepisowe i sprawnie działające urządzenia wentylacyjne,
- czy występują inne stwierdzone w trakcie kontroli rażące nieprawidłowości (uchybienia), które mogą spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.