Czad – cichy zabójca
Uważaj, czad
Wakacje już dawno minęły, a z nimi również ciepłe dni, ale myślami jeszcze sięgamy do wspaniale spędzonych chwil nad morzem czy w górach… a tu jesień, deszcz, niskie temperatury. W domu coraz zimniej, więc zaczynamy się dogrzewać.
„Pięć osób, w tym troje dzieci, zatruło się tlenkiem węgla. Do zdarzenia doszło przy ulicy Szkolnej w Jazgarzewie, w powiecie piaseczyńskim. Strażacy oceniają, że przyczyną zbyt wysokiego stężenia tlenku węgla był piecyk gazowy. Trzy osoby są w dość ciężkim stanie. Znajdują się pod opieką pogotowia ratunkowego” (Polskie Radio RDC, 2016.11.07, 12:00).
Takich wezwań do podobnych zdarzeń co roku w okresie jesienno-zimowym, czyli sezonie grzewczym, Państwowa Straż Pożarna odbiera bardzo dużo. Najczęściej dochodzi do nich w porze nocnej, gdy domownicy śpią i nie są świadomi zagrożenia.
Z roku na rok rośnie liczba ofiar śmiertelnych w wyniku zaczadzenia. W roku 2015 pomimo prowadzonych licznych akcji informacyjno-edukacyjnych dotyczących zatruć tlenkiem węgla oraz z bieżącym użytkowaniem instalacji grzewczych i kominowych, liczba zgłoszeń związanych z tlenkiem węgla wynosiła 217 (podtrutych – 120 osób, śmiertelnych – 6). W związku z okresem grzewczym strażacy przestrzegają mieszkańców przed niewłaściwym użytkowaniem oraz pozostawianiem bez dozoru urządzeń grzewczych.
Sposoby dogrzewania domów i mieszkań
Często wyciągamy ze strychów i piwnic nasze „dogrzewacze”, znane jako „farelki”, najróżniejsze piecyki elektryczne czy gazowe. Stawiamy je w różnych miejscach, nie zastanawiając się, jakie może to mieć skutki dla naszego bezpieczeństwa. Stawianie działających urządzeń grzewczych w pobliżu materiałów palnych, np. firanek czy foteli, może być przyczyną nieszczęścia.
Jak ustrzec się zagrożenia?
Strażacy przypominają, jak co roku, o odpowiednim i właściwym przygotowaniu obiektów do okresu grzewczego, ze szczególnym uwzględnieniem budynków mieszkalnych. Wszędzie tam, gdzie występuje spalanie, pojawia się grupa produktów spalania, w której najbardziej niebezpieczny jest tlenek węgla. Zatem szczelność wszystkich instalacji związanych z odprowadzeniem dymu i produktów spalania jest dla nas gwarancją spokojnego snu. Wystarczy zgłosić się do osób profesjonalnie zajmujących się sprawdzaniem szczelności instalacji spalinowych, dymowych i wentylacyjnych. Nasze domy wyposażamy zazwyczaj w okna plastikowe, które – zbyt szczelne – powodują, że zamykamy się w puszce bez dostępu świeżego powietrza. Należy pamiętać i dbać o dobrą wentylację pomieszczeń.
A co mówi prawo?
Do przeprowadzenia kontroli okresowych zobowiązuje właścicieli/zarządców obiektów Prawo budowlane, a dokładnie art. 62, który mówi, że „obiekty budowlane podczas ich użytkowania powinny być poddawane przez właściciela/zarządcę obiektu okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznej sprawności instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych)”.
Kontrola stanu technicznego przewodów kominowych powinna być przeprowadzana przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe stwierdzone przez izbę rzemieślniczą, m.in. kominiarzy. Pamiętajmy, że po przeprowadzonej kontroli technicznej przewodów kominowych oraz po każdym czyszczeniu powinniśmy otrzymać dokument potwierdzający wykonanie czynności: po kontroli jest to odpowiedni protokół pokontrolny, a po czyszczeniu – potwierdzenie zakresu wykonanych prac.
Na właścicielach/zarządcach nieruchomości spoczywa również obowiązek wynikający z § 34 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Mowa tu o czyszczeniu przewodów wentylacyjnych, dymowych oraz spalinowych:
- cztery razy w roku (raz na kwartał) w budynkach, które opalane są węglem, drewnem lub innym paliwem stałym;
- dwa razy w roku (co 6 miesięcy) w budynkach opalanych gazem, olejem lub innym paliwem ciekłym;
- raz do roku kontroluje się przewody wentylacyjne.
Należy tu wspomnieć, że w przypadku powstania w budynku pożaru, pozbawia się uzyskania odszkodowania osobę, która nie posiada aktualnych dokumentów potwierdzających regularne sprawdzanie przewodów. Właściciel domu jednorodzinnego jest zobowiązany samodzielnie dbać o stan swojego domu i systematycznie przeprowadzać potrzebne przeglądy.
Nie oszczędzajmy na zdrowiu!
Nie zaniedbujmy kontroli przewodów kominowych! Okres grzewczy obfituje, niestety, w zwiększoną liczbę pożarów budynków związanych z niewłaściwą eksploatacją lub wadami urządzeń i instalacji grzewczych. Głównymi zdarzeniami, do których wyjeżdżają strażacy, są pożary przewodów kominowych (pożary sadzy). Przyczyną tych zdarzeń jest zazwyczaj brak systematycznego usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych, a także świadome wypalanie sadzy w celu udrożnienia przewodów. Tego typu czynności są zabronione. Ludzie nie zdają sobie sprawy, że użycie nawet niewielkiej ilości płynów łatwopalnych może spowodować wybuch. Pożary sadzy są groźne w skutkach. Po uszkodzeniu konstrukcji komina może dojść do jego pęknięcia i przeniesienia się ognia do wnętrza pomieszczenia, a tym samym do rozprzestrzenienia się pożaru w całym budynku. Ponadto wylatujące iskry i paląca się sadza stanowią zagrożenie dla sąsiednich budynków. W konsekwencji można otrzymać zakaz użytkowania całego obiektu.
Co zatem należy zrobić?
Z pewnością zamknąć dopływ powietrza do pieca (z braku powietrza ogień z czasem wygaśnie), a najważniejszą rzeczą jest, aby przez cały czas dozorować pomieszczenie. Należy pamiętać, aby pożarów kominowych nie gasić wodą, gdyż gwałtowne oziębienie komina i parowanie wody może spowodować pęknięcia komina i rozprzestrzenienie się pożaru. Bardzo ważnym elementem jest dopilnowanie, aby po pożarze sadzy w kominie wezwać kominiarza, który dokona przeglądu stanu technicznego komina.
Materiały łatwopalne w domu
Zwracamy szczególną uwagę na przechowywanie różnych materiałów! Nasze kotłownie bądź pomieszczenia z piecami grzewczymi często służą jako magazynki materiałów palnych, gromadzimy w nich stare gazety, tekturę czy drewno, czyli wszystko to, co możemy w piecu potem spalić. Przepisy przeciwpożarowe zdecydowanie zabraniają składowania materiałów palnych bezpośrednio przy nagrzewających się powierzchniach.
Zabronione jest przechowywanie materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 100°C (np. suszenie drewna w pobliżu pieca c.o.).
Pamiętaj, aby nie składować materiałów palnych w pomieszczeniach technicznych (np. kotłowniach) oraz na nieużytkowych poddaszach i strychach.
Statystyki mówią same za siebie… Dbając o przeglądy instalacji użytkowych w domu, dbasz o życie swoje i swoich najbliższych! Pożar nie musi Cię zabić, by zrujnować TWOJE życie!
Główne nieprawidłowości, których skutkiem są zaczadzenia lub pożary:
- niesprawna wentylacja (zbytnie uszczelnienie mieszkania, zatkane otwory wentylacyjne, brak wentylacji);
- niesprawne urządzenia grzewcze;
- wadliwe podłączenia urządzeń grzewczych do komina lub brak podłączeń;
wady konstrukcyjne komina lub niepoprawna instalacja (cofnięcia spalin, nadpalenia przewodu), uszkodzony lub niedrożny komin (brak ciągu, popękane i niedrożne kominy).
Co grozi właścicielowi/zarządcy obiektu w przypadku nieprzestrzegania przepisów przeciwpożarowych?
Sankcje karne określone zostały w ustawie z 20 maja 1971 roku – Kodeks wykroczeń, a dokładniej w art. 82:
§1 Kto dokonuje czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, polegających na:
- (…) używaniu instalacji, urządzeń i narzędzi niepoddanych wymaganej kontroli lub niesprawnych technicznie albo użytkowaniu ich w sposób niezgodny z przeznaczeniem lub warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzeniania ognia,
§2 Kto, będąc obowiązany na podstawie przepisów o ochronie przeciwpożarowej do zapewnienia warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu lub terenu, nie dopełnia obowiązków polegających na:
- (…) zapewnieniu usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych, podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany.
Dodatkowo sankcje karne określone zostały w ustawie z 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane art. 93 pkt 8 w związku z art. 62 ust. 1 stanowi, że: Kto nie spełnia obowiązku dokonywania okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznej sprawności przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych), podlega karze grzywny.
st. kpt. mgr Alicja Borucka
[email protected]
mł. kpt. mgr inż. Emilia Pałubicka-Florczak
Komenda Wojewódzka PSP w Poznaniu