Kominki premium

Stylowy koktajl – czyli co z czym mieszać, żeby nie przypłacić tego niestrawnością

Współczesne wnętrza eklektyczne to wnętrza, w których dobrze się mieszka. Zawsze są indywidualne, naznaczone osobowością mieszkańca lub projektanta, od ponad dwudziestu lat królują na stronach modnych magazynów wnętrzarskich. Niemożliwe do skopiowania, inspirują do własnych pomysłów i poszukiwań. Kto nie lubi nudy, banalności i przewidywalności wnętrza urządzonego w jakimś „stylu”, powinien spróbować przełamać konwencję, mieszając elementy typowe dla różnych stylizacji. Wnętrza łączące różne style, można budować na dwa sposoby – na zasadzie wzajemnego harmonijnego dopełniania się lub na zasadzie przeciwieństw i kontrastów. Oczywiście to drugie podejście daje bardziej spektakularne efekty.

Każda moda rodziła się (i rodzi) w niewielkich i wpływowych środowiskach, by stamtąd przeniknąć dalej. Od czasu rewolucji przemysłowej naprzeciw wychodzi jej masowa produkcja, która z jednej strony umożliwia średnio zamożnym wyposażenie swojego wnętrza w wymarzonym stylu, a z drugiej strony – obniża standardy i wypiera kolejne dziedziny rzemiosła. Eklektyzm we wnętrzach mieszkalnych jest czymś naturalnym. Mieszanie się starych przedmiotów z nowymi, wynikające z konieczności ekonomicznej, przywiązania do tradycji czy szacunku do pamiątek rodzinnych, cechuje większość wnętrz, jednak nie w każdym staje się wyrazistym stylem.

Styl wnętrza zawsze odpowiadał architekturze obiektu i był wyrazem aspiracji estetycznych i możliwości finansowych jego właściciela, jak i aktualnego poziomu rozwoju techniki. Już w XVIII wieku rozwijający się w Anglii styl wiktoriański był mocno związany z klasycznymi, palladiańskimi podstawami. W Ameryce rozwinął się wówczas styl zwany kolonialnym, oparty na podobnych zasadach. Eklektyzm jako styl architektoniczny pojawił się w XIX wieku, w okresie tak zwanych stylów historycznych. Wydawało się wówczas, że wszystko, co można wymyślić w stylach architektonicznych, już było. Inspiracji szukano więc w sprawdzonych już stylach historycznych, dostosowując je do nowych funkcji, starając się dobierać styl najbardziej pasujący do charakteru budynku (np. neogotyk do kościołów, neobarok dla teatrów i oper czy neorenesans dla budynków urzędowych). Pod koniec stulecia architekci, projektując zarówno budynki, jak i wnętrza, operowali wzornikami gotowych form opartych na różnych stylach historycznych. W bardziej lub mniej udany sposób zestawiali je, mieszali i pokrywali historyzującymi elementami fasady budynków, wnętrza i meble. Historyzm skończył się dopiero w pierwszych latach dwudziestego wieku, ustępując miejsca secesji, art déco, a w końcu modernizmowi. Przez wiele lat eklektyzm, podobnie jak historyzm tamtej epoki, nie był zbyt pozytywnie oceniany przez krytyków architektury. Ocena ta zmieniła się z upływem czasu, kiedy po kilkudziesięciu latach obiekty te nabrały cech zabytkowych.

Również dzisiaj trudno uchwycić moment, w którym coś starego staje się modne, a z czasem cenne. O tym, że modne są meble z lat sześćdziesiątych, wiedzą już chyba wszyscy. Obecnie w oczach wnętrzarskich trend-setterów zyskują meble z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Co ciekawe, to właśnie z końcem lat siedemdziesiątych na Zachodzie osłabły idee modernistyczne i zapanował radosny eklektyzm. Od tego czasu zaczęły powstawać domy, w których świadomie łączono rozmaite style i estetyki. I nurt ten trwa do dziś.

Historyczny eklektyzm jest ciągle jeszcze w naszym kraju stylem bardzo elitarnym. Niewiele osób posiada rodzinne „domostwa” liczące setki lat, jak ma to miejsce w krajach Europy Zachodniej, które nie były zniszczone kolejnymi wojnami, w takim stopniu jak Polska. W latach powojennych władze dążyły do wymazania materialnego dziedzictwa poprzednich epok, wyrażającego się między innymi trwałością budowanych przez pokolenia siedzib. O ile do lat sześćdziesiątych produkowane sprzęty i meble były stosunkowo trwałe i wartościowe pod kątem samego wzornictwa, to sytuacja zmieniła się w latach siedemdziesiątych. Przez kolejne 20 lat zagościła bylejakość, powtarzalność, mniejsza funkcjonalność i dostępność. Stare meble pojawiały się przede wszystkim we wnętrzach inteligenckich, jako świadkowie przedwojennych czasów. Zakupić je można było jedynie okazjonalnie lub w „Desach”. Na szczęście obecnie, dzięki globalizacji i swobodnemu przepływowi towarów, dostępność dawnych sprzętów jest większa, a ograniczeniem jedynie mogą być koszty.

Stare z nowym

Wychodząc z idei pomieszania elementów starych z nowymi, należy zacząć od zastanowienia się, co chcemy i co możemy osiągnąć: stare w nowym czy nowe w starym. Dla każdej aranżacji wnętrza ważne są proporcje jego wysokości do szerokości, rozmieszczenie i kształty otworów okiennych, wielkość drzwi, a nawet grubość ścian. Nie da się zaprojektować prawdziwie stylowego (w sensie: klasycznego) wnętrza w mieszkaniu o wysokości 2,5 m, z niewielkimi kwadratowymi oknami i cienkimi ścianami działowymi. Z punktu widzenia architekta budynku to, co zostanie zaprojektowane w jego wnętrzu, będzie wyrazem epoki, w której obiekt powstał. Okres, z jakiego pochodzi budynek, zawsze jest odzwierciedlony we wnętrzu. Stąd bezpiecznie jest przyjąć zasadę, że nowoczesne wnętrze w nowym budynku może być tłem dla elementów „starych”, a w starym dla nowych.

We wnętrzach eklektycznych kluczowe jest wykorzystanie walorów, jakie niesie sama architektura budynku. Ściany, podłoga, kolory i faktury powinny być spójne z formą wnętrza, nie dekorując go ponad miarę, a stanowiąc tło dla aranżacji. Gdy w nowoczesnym budynku podstawowe materiały są szczere i naturalne (drewno, beton, gres), wtedy można uzupełnić je elementami wyposażenia różnorodnymi stylistycznie. W starym budynku dobrym pomysłem jest zachowanie pewnych typowych dla okresu, z którego on pochodzi, elementów. Oczywiście nie mówimy tu o obiektach zabytkowych, w których jest to działaniem oczywistym, a o budynkach powstałych do lat sześćdziesiątych XX wieku, których – jako tak zwanego zasobu mieszkaniowego – w Polsce jest ciągle dużo. Wystarczy, zamiast wymieniać stare drzwi wewnętrzne, często o wiele solidniejsze niż współczesne, docenić je i oczyścić; pozostawić stare przedwojenne płytki. Nie robić na siłę idealnej gładzi gipsowej na ścianach, pozostawić piec kaflowy.

Nowe w starym

W Europie Zachodniej, gdzie w dobrym guście jest docenianie starych domów, zarówno na wsi, jak i w mieście, popularne jest aranżowanie ich w duchu radosnego historycznego eklektyzmu. We wnętrzu oryginalnie historycznym nowy element wyposażenia, jakim jest kominek, będzie oryginalnym akcentem. Stare paleniska stają się ramą dla nowoczesnych piecyków kominkowych, piecyków gazowych czy wkładów, bezwstydnie włożonych w zbyt dużą wnękę czy obudowę. Efekt jest zawsze niebanalny, a walory użytkowe współczesnego urządzenia są w pełni wykorzystane.

Zestawienie klasyków z różnych epok sprawdzi się zawsze. Niektóre modele kominków, podobnie jak mebli czy innych przedmiotów użytkowych, mogą być uznawane za ikony designu w swojej dziedzinie. Ikony same w sobie są przedmiotami nie tylko użytecznymi, lecz również pięknymi. Dotyczy to zwłaszcza piecyków wolno stojących. Modele te, w zależności od aranżacji wnętrza, mogą stać się jego najważniejszym elementem lub dyskretnie i elegancko wtopić się w tło. Do historycznego wnętrza pasować będzie urządzenie nowoczesne, a nie udające, że powstało w innej epoce.

Stare w nowym

Modny od prawie dwudziestu lat minimalizm świetnie miesza się z każdym innym stylem. Do minimalistycznego wnętrza pasują elementy etniczne, podróżnicze i, oczywiście, klasyczne oraz historyczne. Inspiracja do stworzenia nietypowego wnętrza może przyjść w każdej chwili: podpatrzone rozwiązanie w magazynie wnętrzarskim czy wizyta na targach staroci.

W nowoczesnym wnętrzu, urządzonym w minimalistycznym stylu, stary element wyposażenia będzie świetnym akcentem, niebanalnie je ożywiając. Dotyczy to również kominków i piecyków. Kupno starego pieca kaflowego w całości czy pojedynczych kafli nie stanowi zbyt dużego problemu. W zależności od tego, jaką sumą i jakim czasem na poszukiwania dysponujemy, można dokonać zakupu w salonie z antykami, na internetowej aukcji czy targach staroci. Dobrze złożony piec może nadal funkcjonować jako urządzenie grzewcze – choć częściej w oparciu o wkład elektryczny. Do nowoczesnych wnętrz doskonale pasują również stare żeliwne lub żelazne kózki. Współcześnie producenci w swoich ofertach mają również modele stylistycznie nawiązujące do form historycznych lub wręcz ich kopie. I właśnie nowoczesne, urządzone bez historycznego zadęcia wnętrze, jest dla nich idealnym miejscem.

Swobodna i twórcza interpretacja klimatu wnętrz z minionych epok (zwłaszcza XX wieku) – to coraz modniejszy styl vintage. Ten styl to zabawa w zestawianie oryginalnych elementów, szukanie dla nich nowych zastosowań, a nie odwzorowanie wierne dawnej epoki. Kominek może tu być jednym z oryginalnych, starych elementów lub, na zasadzie kontrastu, stanowić współczesny akcent. Bardzo dobrze wpisują się w ten styl piece kominkowe o futurystycznych czy wręcz przemysłowych formach. Nowe kreacje starych mebli to pomysł na niebanalne, ciekawe wnętrze. Stary fotel czy krzesło w obiciu nie nawiązującym do epoki, z której pochodzi mebel, staje się elementem unikalnym. Podobnie stare drewniane meble po przemalowaniu na kolor, w jakim na pewno nie były oryginalnie tworzone, czy po oczyszczeniu z powłok malarskich do gołego drewna stają się nietuzinkowe i odważne.

Jedynym ograniczeniem w kreowaniu współczesnych wnętrz mieszkalnych, poza oczywiście finansami, jest wyobraźnia; jednak wnętrza eklektyczne nie lubią przesady. Nie można mieszać zbyt wielu styli i konwencji. Doklejenie pseudodrewnianej starej belki na suficie czy styropianowego plafonu na pewno nie jest eklektyzmem.

Za kształtowanie masowego gustu w największym stopniu odpowiedzialne są media, które – niestety – nie zawsze pokazują warte naśladowania wnętrza. Obecnie wyposażenie wnętrz to potężny biznes, a rynek meblowy zaczyna przypominać ten odzieżowy. Niestety, wcale nie oznacza to, że przeciętny klient ma większy wybór niż kiedyś. Wnętrza się zbanalizowały, a sztampowe pseudomodne rozwiązania atakują nas z każdej strony. Współczesny eklektyzm może być na to radą. Jest to styl dla odważnych i pewnych siebie. Jest gwarancją sprzeciwienia się nudzie, zaakcentowania indywidualności i urządzenia wnętrza wygodnie, przytulnie i z charakterem.

Natalia Przesmycka

Industrialna poetyka to styl przestronnych wnętrz, o dużych powierzchniach i wysokościach. Naturalnym miejscem dla takiego stylu jest tak zwany loft, czyli zaadaptowany na cele mieszkalne dawny budynek przemysłowy. Stylizowanie wnętrza industrialnego w małym mieszkaniu czy w tradycyjnym domu raczej nie jest dobrym pomysłem.

Moda na ten styl rozpoczęła się w Stanach Zjednoczonych po drugiej wojnie światowej w środowisku nowojorskich artystów, przeważnie plastyków. W latach pięćdziesiątych zaczęli oni poszukiwać taniego sposobu na zamieszkanie w wielkim mieście. Artyści, potrzebujący do twórczości dużych przestrzeni, spokoju i wygodnych pracowni, rzadko mieli środki finansowe na ich zorganizowanie w lokalizacjach innych niż poprzemysłowych. Duże, jasne i – co najważniejsze – tanie wnętrza poindustrialnych obiektów umożliwiały mieszkanie i pracę. Powstałe w nich z czasem mieszkania zaczęto nazywać loftami. O ile pierwszym mieszkańcom budynków poprzemysłowych przyświecały przede wszystkim czynniki ekonomiczne, to już w latach 60-tych na Manhattanie i Soho powstała swoista kultura mieszkania. Proces zajmowania pustostanów budynków pofabrycznych i magazynów, opuszczonych w wyniku powojennej recesji i stopniowego przenoszenia przemysłu poza tereny miast, objął nie tylko miasta amerykańskie, ale i zachodnioeuropejskie. Lofty bardzo szybko stały się sposobem na życie, wyznaczając przynależność do grupy kulturowej. Mieszkanie w lofcie określało alternatywny, modny styl życia artystycznej bohemy.

Dzisiejsze lofty nie mają zbyt wiele wspólnego z pierwotną ideą taniego lokum dla artysty. Obecnie są to najczęściej nowoczesne, ekskluzywne i wygodne mieszkania dla osób szukających oryginalnego miejsca zamieszkania w dużym mieście. Moda na lofty przyszła do Polski dosyć późno. Za pierwszy polski loft uznaje się mieszkania w fabryce Karola Scheiblera w Łodzi i tzw. Bolko-Loft w Zawierciu – dom własny architekta Przemo Łukasika z Meduza Group zrealizowany w 2003 roku. Można powiedzieć, że ciągle tego typu inwestycje „ścigają” się z procesem niszczenia zabudowy poprzemysłowej, przez większość społeczeństwa uznawanej za bezwartościową. A potencjalnych obiektów do zaadaptowania ciągle jest dużo.

Kolejnym, jeszcze bardziej ekstremalnym miejscem, w którym styl postindustrialny jest wręcz naturalny, są tak zwane squaty. To opuszczone budynki, zamieszkiwane nielegalnie, bez zgody właściciela przez artystyczną bohemę, młodych ludzi, czasem studentów – ta moda przyszła z Holandii. Poza czysto ekonomicznymi pobudkami, mieszkanie w squacie to także manifest przeciwko mieszczańskiemu stylowi życia i konsumpcjonizmowi.

Mieszkania w stylu industrialnym najczęściej są zorganizowane jako tak zwane wnętrza jednoprzestrzenne. Oznacza to, że tradycyjne pomieszczenia, takie jak kuchnia, łazienka czy sypialnia, nie są wydzielone z całości wnętrza mieszkalnego. Zamiast nich są aneksy, wydzielone niepełnej wysokości ściankami lub jedynie meblami. Powierzchnia ponad 100 metrów kwadratowych daje już możliwość organizacji takiego wnętrza, a przy wysokości pomieszczenia większej niż 4 metry można zbudować charakterystyczną dla lotfów antresolę. We wnętrzu w stylu industrialnym kluczowe jest zachowanie oryginalnych elementów konstrukcyjnych charakterystycznych dla budynków fabrycznych, produkcyjnych czy składowych. Widoczne stalowe lub żelbetowe słupy, belki, kratownice, a nawet pozostałości przemysłowych instalacji są bezcenne. Kolejną cechą jest względna surowość wnętrza, uzyskiwana najczęściej przez pozostawienie nietynkowanych ścian.

Duże płaszczyzny ścian i okien są dominujące we wnętrzu industrialnym i od nich zależy ogólny jego wyraz. Kolory to wszelkie odcienie szarości, czasem brązy i kolory ceglaste, a także, oczywiście, biel. Jeżeli dodamy jakieś akcenty kolorowe, to tylko mebli i dodatków. Zestawienie mebli i elementów wyposażenia z różnych epok i stylów również dobrze pasuje do postindustrialnych klimatów. Ważne jest także zminimalizowanie elementów wyposażenia. Często zamierzonym efektem jest pozostawienie na wierzchu tego, co w tradycyjnym mieszkaniu jest chowane, np. otwarta garderoba na sklepowych przestawnych wieszakach, stosy książek czy rower przechowywany na środku pokoju. Duże płaszczyzny okien wymagają szczególnej oprawy lub… pozostawienia bez osłon. Oświetlenie sztuczne, żeby nie „zginąć” w takim wnętrzu, też musi być charakterystyczne, odważne i spektakularne. Naturalnym materiałem w stylu industrialnym jest metal, we wszystkich jego odmianach. Stal nierdzewna lub zardzewiała, mosiądz, żeliwo, chrom…

Można stwierdzić, że wprowadzając do industrialnego wnętrza kominek, w jakiejkolwiek formie, dajemy mu szansę na stanie się domem z prawdziwego zdarzenia. W loftach i wnętrzach stylizowanych na lofty najczęściej projektuje się piece kominkowe lub kominki gazowe, z uwagi na stosunkową łatwość montażu. Dodatkowo same w sobie mają coś industrialnego – ich forma wynika z cech użytego materiału i efektywności grzewczej. Piece kominkowe są „industrialne” również dlatego, że ich powstanie wiązało się z rodzącym się przemysłem. Nowoczesne, wolno stojące pieco-kominki, których forma podporządkowana jest technice, bardzo pasują do wnętrz loftów.

Także tradycyjne proste wkłady kominkowe pasują do stylu industrialnego. W takim przypadku materiał użyty do obudowy paleniska może podkreślać charakter wnętrza. Pole do popisu projektantów jest szerokie: stara lub postarzana cegła, metal, super modna „zardzewiała” blacha (tzw. cor-ten), polerowany lub surowy beton… Naprzeciwko wychodzą producenci materiałów budowlanych oferujący – inspirowaną przemysłowymi klimatami – ceramikę, imitującą praktycznie nie do odróżnienia różne rodzaje metalu czy betonu.

Kominek jest elementem organizującym przestrzenne wnętrze i symbolicznie wskazującym na jego „serce”, najważniejszą przestrzeń skupiającą użytkowników. Daje ciepło nie tylko dosłowne, ale i symboliczne, udomawia postindustrialne pomieszczenie. Jak znaleźć takie wnętrze? Obecnie deweloperzy w większych miastach oferują tak zwane soft lofty, czyli bardzo wygodne mieszkania urządzone w odpowiednio przygotowanych, funkcjonalnych budynkach poprzemysłowych. Ich standard jest na ogół bardzo wysoki, jednak z uwagi na duży stopień „organizacji” przestrzeni przez dewelopera nie ma to wiele wspólnego z prawdziwym loftem. Wnętrze w stylu industrialnym to niekoniecznie stara fabryka, ale również hala, magazyn, wieża ciśnień czy garaż. Poszukując alternatywnego miejsca do zamieszkania, poza znalezieniem inspirującej lokalizacji, trzeba również przebrnąć przez prawny aspekt adaptowania do celów mieszkalnych wymarzonego lokum i często związane z tym przeprawy z konserwatorem zabytków. Ale to już temat na inną historię…

Natalia Przesmycka

Wschód, ten bliższy i dalszy, od stuleci zachwyca i fascynuje Europejczyków. Baśniowy przepych, bogactwo zdobnictwa lub wyważona skromna estetyka Japonii, wynikające z różnic kulturowych i religijnych, są dla reszty świata wybitnie intrygujące i pociągające. Już w starożytności krainy orientu fascynowały Greków i Rzymian. Mocarstwo Persów, które rozciągało swoje wpływy na znaczną część Azji, wywarło ogromny wpływ na późniejszą sztukę Islamu. W 637 roku Arabowie, dokonując najazdu na tereny leżące między Eufratem a Tygrysem, zetknęli się ze wspaniałą perską architekturą i sztuką ogrodową. Czerpiąc ze sztuki perskiej przede wszystkim rozwiązania formalne i estetyczne, kultura islamu rozwijała się w czasach, gdy w Europie Północnej panował jeszcze barbarzyński chaos. Ośrodki nauki, którymi były takie miasta, jak Bagdad, Kordoba czy Isfahan, były miejscami badań nad przyrodą, botaniką, matematyką i medycyną, jak również miejscami rozwoju bogatej architektury. Po podbiciu Persów na stałe do kultury Islamu zawitały bogate, dzielone kanałami wodnymi, ogrody, będące ważną przestrzenią życia dnia codziennego, a także dywany, które najczęściej w symboliczny sposób przedstawiały właśnie… ogrody.

Architekturę wschodu cechuje ogromna spójność: te same rozwiązania konstrukcyjne czy elementy zdobnicze pojawiają się w różnej skali, na różnych elementach. Charakterystyczne łuki ostre, półkoliste, „ośli grzbiet”, zgeometryzowane kamienne ornamenty roślinne i mozaiki pojawiają się w pałacach, meczetach, na zewnątrz i wewnątrz, oraz w formie kominków. Kominki grzewcze rozwiązywano jako przyścienne lub narożnikowe, o kamiennej konstrukcji paleniska, okapu i całego komina. Kominek wraz z kanałem często wystawał poza obrys zewnętrznej ściany budynku, który zyskiwał dzięki temu pionowy element artykułujący elewację. Kształt okapu nawiązywał do formy przesklepienia stosowanej w większych wnętrzach – wielobocznej lub „półkopuły” wspartej na rozrzeźbionych wspornikach. Nawet samo zwieńczenie komina ma dekoracyjną formę miniwieżyczki, podobnej do wież minaretów. Wykończenie paleniska bywa różne, w zależności od rejonu: od dekoracji kamiennych, przez kamień rzeźbiony i jaskrawo malowany, do najbardziej charakterystycznej kolorowej ceramiki.

Architektura i sztuka Orientu wielokrotnie przewijała się w historii estetyki zachodnioeuropejskiej w swojej prawie niezmiennej od stuleci formie, mieszała się ze zmieniającymi się stylami europejskimi. Już w XVII wieku w polskich domach szlacheckich i magnackich pojawiły się „zdobyczne” elementy wyposażenia wnętrz: dywany, przenośne meble, tkaniny. W XIX-wiecznej Anglii zapanowała moda, zapoczątkowana wzniesioną w latach 1815–1821 według projektu Johna Nasha królewską rezydencją w Brighton, na budowle w stylu orientalnym. Wspomniany pałac prezentuje przykład eklektycznej mieszanki elementów wschodnich: począwszy od mauretańskich pałaców, przez cebulaste kopuły świątyń indyjskich, z dużą ilością dodatków w europejskich neostylach. Subtelny i uduchowiony Daleki Wschód pojawił się w europejskich wnętrzach wraz z rozwojem kolonializmu.

Obecnie wnętrza urządzone całkowicie w stylu orientalnym sprawdzą się jedynie wśród prawdziwych entuzjastów. Jedynie połączenie autentycznego zainteresowania kulturą i sztuką Wschodu z pasją mieszkańców może dać właściwy efekt aranżacji wnętrza, czyli dobre samopoczucie użytkownika. Prawdziwie orientalne wnętrze może po prostu przytłoczyć. Wschodni przepych w wydaniu współczesnym, zwłaszcza we wnętrzu budynku typowego czy mieszkania, może ocierać się o kicz. Przykładowo, typowe dla orientu łuki w przejściach mogą być bardzo ryzykowne. Pozostawione „same sobie” i potraktowane bez „przymrużenia oka” są kiczowate.

Istnieją pewne motywy, które automatycznie wywołują skojarzenia z orientem, a przy okazji są stosunkowo łatwo dostępne. Są to tkaniny, dywany, niskie przenośne meble, np. stoliczki kawowe, poduchy czy ażurowe lampiony. Bardzo dobrze komponują się one z elementami nowoczesnymi i „europejskimi”. Orientalny nastrój może być zasługą tych pojedynczych elementów, które potrafią stworzyć intrygujący kontrapunkt we współczesnym wnętrzu. Wyeksponowanie orientalnej kolekcji, np. broni, ceramiki, wyrobów rzemiosła artystycznego, idealnie wkomponowuje się w tego typu wnętrze, a okolice kominka wydają się być do tego celu wręcz idealne.

Styl indyjski jest jednym ze stylów orientalnych, który stosunkowo łatwo zaaplikować do wnętrza. Nie chodzi tu jednak o tworzenie kopii czy muzeum, a raczej o zabawne podejście do łączenia elementów. Atmosferę we wnętrzu stworzą żywe, nasycone kolory ścian czy tkanin przeplatanych złotą lub srebrną nitką. Odrobina kadzidła, rozproszone światło z wielu mniejszych punktów i drobne elementy dekoracyjne dobrze budują atmosferę. Co ważne, całkiem dobre, oryginalne wyroby indyjskiego rękodzieła można dostać w większości „sklepów indyjskich”. Dekoracyjne ramki na obrazki czy zdjęcia, pudełka, puzderka i kuferki, ażurowe przepierzenia są również przedmiotami przydatnymi.

W końcu możemy zadać najważniejsze pytanie: jaki kominek może pasować do orientalnego wnętrza? Wydaje się, że praktycznie każdy (no, może z wyjątkiem rustykalnych i góralskich), o ile jego forma będzie stosunkowo neutralna. Kominki o obudowie z naturalnego kamienia, surowego i skromnego będą się idealnie komponowały, przywodząc na myśl bardziej proste kuchenne paleniska niż pałacowe kominki. Wielu producentów ma w swojej ofercie kominki lub piecokominki z elementami zdobniczymi, które nawiązują do ornamentyki wschodu. Dla zdeklarowanych miłośników tych klimatów są one idealne, ponieważ w wyrazisty sposób określają charakter wnętrza, jeżeli jednak nasza fascynacja orientem może mieć chwilowy charakter, aranżacja wnętrza w tym stylu możliwa jest z każdym skromnym i eleganckim kominkiem. Osoby o zacięciu artystycznym w stosunkowo prosty sposób mogą ozdobić kominek mozaiką lub ceramiką – przedsięwzięcie kosztowne, lecz całkowicie wykonalne, lub malowidłem utrzymanym we wschodniej stylistyce.

Baśniowość orientu wymieszana z innymi stylami, potraktowana z przymrużeniem oka może być wspaniałym pretekstem do zmiany wystroju nie tylko pokoju dziennego, ale również innych wnętrz, np. sypialni czy łazienki. Mnogość tkanin i zasłon można wykorzystać jako element dekoracji miejsca do spania, budując bajkowe łoże pod baldachimem z dużą ilością kolorowych poduszek. Orientalna łazienka zamieni się w pokój kąpielowy – wystarczy kilka dodatków, choć ideałem byłoby wprowadzenie odpowiedniej ceramiki.

Styl orientalny jest idealny… na zimę. Żywe kolory, odrobina złota i przepychu dodają energii i rozświetla nawet najbardziej ponure jesienno-zimowe dni, a płonący ogień w kominku pozwoli spokojnie doczekać wiosny.

Natalia Przesmycka

Opisując różne nurty stylistyczne we współczesnej architekturze i aranżacji wnętrz, o minimalizmie wypada wspomnieć na samym początku. Od kilkunastu lat styl ten króluje wśród budynków nagradzanych najbardziej prestiżowymi nagrodami, a także gości na stronach modnych magazynów wnętrzarskich. Jest synonimem dobrego gustu, wysublimowanego smaku i wysokiej jakości.

Minimalizm jest nurtem modnym, lecz… niepopularnym. Szalenie efektowne wnętrza w tym stylu wymagają od użytkowników dużej samokontroli, by żadne bliskie sercu i miłe dla oka bibeloty, obrazki, rośliny i pamiątki nie „zaśmieciły” wyważonego i starannie zakomponowanego wnętrza. Czy w minimalistycznym wnętrzu można wygodnie i miło mieszkać? Na pewno tak, jednak trzeba mieć do niego przekonanie.

Za jednego z prekursorów i popularyzatorów minimalizmu w architekturze uznaje się Miesa van der Rohe, którego złote myśli: „mniej znaczy więcej” i „Bóg ukryty jest w szczegółach” weszły już do powszechnego obiegu. On jako jeden z pierwszych modernistów, od lat dwudziestych ubiegłego wieku, popularyzował zasadę redukcji dekoracji, na rzecz relacji brył o wyważonych proporcjach. Kluczowa była gra światła słonecznego w przestrzeniach pomiędzy nimi. W okresie tak zwanego stylu międzynarodowego – wczesnego modernizmu, z którego bezpośrednio wywodzi się minimalizm – odrzucono historyzujące detale na rzecz estetyki samego materiału budowlanego: betonu, stali, szkła lub naturalnych kamieni. Styl minimalizmu nazwany tak został w latach osiemdziesiątych, kiedy badacze i teoretycy architektury współczesnej zaczęli klasyfikować dwudziestowieczne nurty.

Współczesny minimalizm czerpie dużo z architektury wczesnego modernizmu oraz architektury i filozofii Dalekiego Wschodu. W ostatnich latach minimalizm stał się modny również jako swoista filozofia życia.

Coraz bardziej popularny staje się nurt minimalizmu w życiu, polegający między innymi na pozbywaniu się jak największej liczby przedmiotów. Wszystkie rzeczy osobiste, na spakowanie których do plecaka potrzebna jest tylko chwila, dają poczucie wolności. Takie skrajne podejście ma rosnącą grupę zwolenników, przeważanie ludzi młodych, o nonkonformistycznych poglądach. Mniej radykalni minimaliści nie pozbywają się jednak wszystkich rzeczy osobistych, lecz porządkują przestrzeń wokół siebie. Minimalizm to również otwarte i pozytywne nastawienie do życia, odrzucenie nadmiaru informacji, toksycznych znajomości, dbanie o zdrowie, dobre relacje międzyludzkie, a nawet oszczędzanie pieniędzy. Taka filozofia życiowa zakłada nie tyle rezygnację z dóbr doczesnych, co stawianie na ich wygodę, szlachetność, naturalność i trwałość.

Wybór jakości, a nie ilości, wydaje się być właściwy w dobie dzisiejszego kryzysu i zalewu tandety. Gdy wokół człowieka panuje ład i porządek, a każda rzecz ma swoje miejsce, to łatwiej osiągnąć wewnętrzną równowagę. Nasze otoczenie ma ogromny wpływ na samopoczucie, w szczególności na kreatywność, koncentrację i relaksację.

Minimalizm jako nurt aranżacji wnętrz tylko pozornie wydaje się być łatwy do osiągnięcia. W rzeczywistości odpowiednie rozwiązania można uzyskać, jeśli już na etapie projektu całego budynku pomyśli się o wnętrzu. Konsekwentne „pozbycie się” nadmiaru rzeczy jest efektem odpowiednio rozmieszczonych i zaprojektowanych szaf wnękowych, garderób czy schowków, które pozwalają zapanować nad przedmiotami i uwolnić przestrzeń. Zabudowane schowki, szafki i biblioteki w stylu minimalistycznym wtapiają się w ścianę, nie mają ozdób i nie widać ich na pierwszy rzut oka. Jakość wykonania takich przesuwnych lub przestawnych elementów sięgających najczęściej na pełną wysokość pomieszczenia i pozbawionych widocznych systemów zamknięć, jest kluczowa i od niej zależy efekt czystości wnętrza. Idea ta w aranżacji przestrzeni wokół kominka realizowana jest często jako wkomponowanie wkładu w „ścianę multimedialną” – ze sprzętem RTV, biblioteką czy sprytnie schowaną półką na drewno.

Kolejnym wyznacznikiem stylu jest ograniczenie koloru – w wersji skrajnej do dominującej bieli. Białe ściany, sufit, podłoga i meble optycznie powiększają wnętrze, dodają mu lekkości i nowoczesności. Inna wersja minimalistycznej aranżacji wnętrza to zastosowanie kontrastu: bieli i czerni lub szarości. Dobrze wyglądają również stonowane „naturalne” kolory: beże i brązy, zestawione z dużymi białymi płaszczyznami. Takie podejście do ograniczonej palety kolorów idealnie koresponduje z większością prostych rozwiązań kominkowych. Kolejne założenie polega na zminimalizowaniu ilości materiałów, np. przez wykonanie identycznej podłogi we wszystkich pomieszczeniach, tych samych systemów zabudowy w szafkach kuchennych, garderobach i łazience. Ozdobami stają się pojedyncze użyteczne przedmioty: lampy, pufy, meble. W takim wnętrzu każdy mebel wolno stojący będzie wyjątkowy i szczególnie eksponowany.

Minimalizm kominkowy to przede wszystkim brak jakichkolwiek ozdób i prostota rozwiązania paleniska. Minimalizm przyjął się nawet bardziej w kominkach niż we wnętrzach. Ogień nie potrzebuje wyszukanej oprawy – samo patrzenie na niego przywołuje głębsze myśli i refleksje, uspokaja i odpręża. Praktyczne aspekty minimalistycznego kominka są również nie do przecenienia: mniej ornamentów i dekoracji to mniej kurzu, mniej potencjalnych uszkodzeń i łatwość dopasowania do innych elementów wnętrza, a kominek, nawet ten najskromniejszy, i tak zawsze będzie sercem domu. We wnętrzach minimalistycznych kominki najczęściej projektowane są na dwa sposoby:

• jako wbudowane w ścianę proste otwory wkładów, pozbawione jakiejkolwiek dekoracyjnej obudowy;
• jako nowoczesne, proste lub dizajnerskie formy śmiało eksponowane w przestrzennym wnętrzu.

Szczególnie spektakularne formy mają nowoczesne piece kominkowe, które idealnie wpisują się we wnętrze w stylu minimalizmu. Modele podwieszane, centralne wymagają naprawdę dużych wnętrz, ale dobrze również wyglądają surowe, nieco „przemysłowe” piecyki, których forma wynika tylko i wyłącznie z walorów funkcjonalnych.

We wnętrzach minimalistycznych chętnie projektowane są kominki gazowe. W przeciwieństwie do kominków tradycyjnych są one czyste i nie kłopotliwe w obsłudze, stąd pojawiają się coraz częściej w pomieszczeniach innych niż salon: w kuchniach, jadalniach, sypialniach, łazienkach i we wnętrzach użyteczności publicznej. W tych ostatnich popularność zyskują również biokominki. W przypadku jednych i drugich różnorodność kształtowania formy paleniska i zapewnienie pełnej kontroli nad płomieniem jest ich ogromną zaletą. Osobiście jestem jednak zdania, że kominek gazowy lub biokominek ma sens wtedy, gdy nie udaje on paleniska z płonącym drewnem. Wtedy też wpisuje się w nurt stylistyki minimalistycznej, która – jak żadna inna – nie lubi udawania.

Nurt minimalizmu nie musi być jednak skrajnie nowoczesny i pozbawiony wszelkiego romantyzmu. Bardzo proste, klasycyzujące obudowy „tradycyjnych” wkładów kominkowych czy skromne piecyki, nawiązujące do stylistyki retro, również mogą znaleźć się w aranżacji minimalistycznej. Zamierzony efekt można uzyskać, pozbawiając ich otoczenie zwyczajowych w takich stylizacjach bibelotów oraz ograniczając kolory i tekstury. Starannie dobrane rośliny, podobnie jak widoczny zapas drewna kominkowego, należą do elementów „zmiękczających wnętrze”. Bardzo eleganckie i ponadczasowe są minimalistyczne piece kaflowe. Duże kumulujące ciepło piece o jasnych, prostych formach kafli są piękne i bardzo praktyczne.

Minimalizm możliwy jest do osiągnięcia również na małej powierzchni, przy odpowiednim zaprojektowaniu przestrzeni przechowywania przez wspomniane już przesuwne ściany, wnęki i ergonomiczne ich wykorzystanie… Tu szczególnie jakość materiałów wykończeniowych ma ogromne znaczenie – od niej zależy całościowy wygląd wnętrza. W doborze kominka do małego minimalistycznego wnętrza należy kierować się oryginalnością designu, prostotą i jakością.

Nie każdy będzie się dobrze czuć we wnętrzu zaaranżowanym w stylu minimalistycznym, ponieważ minimalizm wymaga samokontroli i przekonania. Ten styl powinien pasować do charakteru mieszkańców. Jedno jest pewne – proste jest piękne i warto o tym pamiętać nie tylko przy wyborze kominka.

Natalia Przesmycka

Lato, mimo że tak krótkie w naszym klimacie, bardziej niż inny czas w roku kieruje myśli ku egzotycznym krajom. Gorące noce, zapach kwiatów i śpiew ptaków chociaż przez pewien czas w roku pozwalają cieszyć się kontaktem z naturą. Wielu osobom przychodzi wówczas na myśl, jak wspaniale byłoby, gdyby taki stan trwał cały rok. Stąd już tylko krok do podróżniczych, afrykańskich i kolonialnych fascynacji, stylom, które już od ponad stu lat mają swoich wiernych zwolenników. Żadem inny kontynent nie budzi tylu nostalgicznych emocji, co Afryka. Daleki i zarazem bliski Europejczykom dzięki licznym związkom kulturowym, obecnością w literaturze i sztuce. Co roku styl „egzotyczno-globtroterski” pojawia się w letniej modzie. Styl „afrykański” we wnętrzach zyskuje coraz więcej zwolenników, a elementy do ich wystroju stają się coraz łatwiej dostępne. Chcąc zaprosić Afrykę i inne egzotyczne klimaty do europejskiego wnętrza, można wybrać inspiracje spośród kilku tendencji.

More

Drewno i kamień to ciągle najczęściej spotykane materiały, z których budowane są kominki. Można uznać, że kamienna obudowa zwieńczona drewnianą poziomą belką jest dla większości ludzi archetypem kominka – serca domu. Kamień i drewno są nieodłącznymi elementami wnętrz i kominków w stylu rustykalnym, który w zależności od regionu świata będzie wyglądał inaczej. Niektóre kominkowe style, które bazują na użyciu tych materiałów, opisywałam we wcześniejszych numerach naszego pisma (skandynawski; szerzej opisany w numerze 2(24)/2010, góralski; szerzej opisany w numerze 1(23)/2010). Szukając inspiracji dla aranżacji wnętrza z kominkiem budowanym na zasadzie zestawiania drewna z kamieniem, warto również sięgnąć do wzorców amerykańskich, które wykształciły się na przestrzeni ostatnich dwustu lat.

More

Aż trudno uwierzyć, że styl pop-art za rok będzie miał sześćdziesiąte urodziny, a przecież ten nurt wciąż uchodzi za styl nowoczesny!

Pop-art narodził się w Wielkiej Brytanii w latach powojennych. Po raz pierwszy w 1952 roku terminu „pop-art” użył krytyk sztuki Lawrence Alloway w czasopiśmie „Architectural Digest”, co samo w sobie może świadczyć o jego ścisłym związku z architekturą. Związek tego nurtu sztuki, jak żadnego innego do tej pory, z wnętrzami mieszkalnymi, wydaje się oczywisty. To właśnie z przedmiotów otaczających nas każdego dnia czerpali inspirację artyści tworzący w tym nurcie. W tym samym czasie styl życia i mieszkania przeszedł swoistą rewolucję. Industrializacja spowodowała wzrost dostępności podstawowych produktów: ubrań, żywności, przedmiotów domowego użytku. Żywność z roku na rok stawała się (i staje nadal) coraz bardziej przetworzona i opakowana. Twarze i wizerunki gwiazd kultury masowej stały się „produktem” lub „ikoną”, i tak jak w przypadku produktów konsumpcyjnych, od atrakcyjności wizualnej ich „opakowania” często zależy rzeczywisty sukces postaci.

Podczas gdy w Europie moderniści eksperymentowali z „maszyną do mieszkania” i blokami – samowystarczalnymi jednostkami mieszkalnymi w Stanach Zjednoczonych upowszechnił się model życia na obszarach podmiejskich, a samochód stał się symbolem nowoczesności i statusu społecznego, a co najważniejsze – wolności i niezależności… by niebawem w rozproszonej zabudowie suburbii stać się nieodzowną koniecznością. Zamiast służby, w domach pojawiły się sprzęty ułatwiające życie kobietom, oszczędzające czas i pracę. Do wnętrz zawitał telewizory, a wraz z nimi krzykliwe reklamy i ikony tworzącej się kultury masowej.

Nie można nie wspomnieć tutaj o kominku i piecu. W epoce centralnego ogrzewania i energetycznej „rozrzutności” piece stały się symbolem biednej przedwojennej przeszłości. Jedynie kominek z otwartym paleniskiem przetrwał w tym pędzie do nowoczesności jako synonim luksusu, na który niewielu mogło sobie pozwolić. W amerykańskich podmiejskich willach pojawiał się on najczęściej w formie dużego prostokątnego paleniska obudowanego poziomo układaną cegłą lub kamieniem, na wzór kominków Franka Lloyda Wrighta. Kominek czekała też ciężka próba czasu, gdyż w „serce domu” sukcesywnie od lat pięćdziesiąty wdzierał się telewizor.

Szczytowy rozwój nurtu pop-art nastąpił w latach sześćdziesiątych w Stanach Zjednoczonych i trwał do lat siedemdziesiątych XX wieku. Artyści amerykańscy i brytyjscy czerpali inspirację z otaczających ich przedmiotów codziennego użytku, zwłaszcza tych będących przejawem wszechogarniającego świat konsumpcjonizu. Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Richard Hamilton, David Hockney to najbardziej znani twórcy tego nurtu sztuki. Co ciekawe, wiele z ich prac przetrwało próbę czasu i mimo kilkudziesięcioletniej metryki, nadal uchodzi za nowoczesne. Na czym więc polega fenomen tego stylu? Co powoduje, że do tej stylistyki chętnie sięgamy nadal po sześćdziesięciu latach?

Najważniejsze, a zarazem nowatorskie dla tego nurtu sztuki było uczynienie tematem rzeczy zwyczajnych, zacierając tym samym granicę pomiędzy tym, co wzniosłe (a więc niezrozumiałe), a tym, co zwyczajne i ogólnodostępne. Odwoływanie się do kultury niskiej to przede wszystkim czerpanie inspiracji z telewizji i komiksu (uznawanego przez psychologów w latach pięćdziesiątych za wybitnie szkodliwy). Sztuka pop-art nie miała wywoływać wzruszeń i głębokich emocjonalnych przeżyć, lecz działać tak, jak przekaz reklamy – głośno, prosto i skutecznie. Miała zejść z wyżyn galerii i umożliwić obcowanie z nią szerszemu, wręcz masowemu kręgowi odbiorców.

Styl pop-art we wnętrzach mieszkalnych może być uznany za jeden ze styli „retro” lub też zyskać całkiem nowoczesny wyraz. Utrzymanie całego wnętrza w stylu lat pięćdziesiątych czy sześćdziesiątych wymaga dużej dyscypliny stylowej i przekonania. Łatwiej jest zastosować pewne cytaty (pojedyncze meble czy sprzęty), wzbogacając wnętrze współczesne o elementy w tym stylu. Dzięki zastosowaniu nawet tylko detalu w stylistyce pop-artowskiej, praktycznie każde wnętrze – od tradycyjnego, klasycznie eleganckiego, do chłodnego minimalistycznego – może zyskać odrobinę humoru i świeżości.

Efekt pop-art najłatwiej uzyskać wieszając na ścianie jeden z „ikonicznych” obrazów czy grafik tamtego czasu – nieśmiertelną Marylin Monroe, puszkę zupy Campbell, Coca-Colę czy kadr z komiksu. Warunkiem jest duży rozmiar obrazu i prosta rama lub wręcz jej całkowity brak. Odważniejsze aranżacje można uzyskać, naklejając na większą powierzchnię ściany, czerpiącą z tych motywów, fototapetę lub wykonując wielkoformatowy malunek wprost na ścianie. Wbrew pozorom może to zrobić nawet umiarkowanie uzdolniony amator. Wystarczy rzutnik wyświetlający na ścianie wybrany motyw i można samodzielnie namalować dzieło, na przykład Andego Warhola.

Odważne formy mebli lub meble z lat pięćdziesiątych czy sześćdziesiątych poddane renowacji świetnie wpisują się we wnętrze minimalistyczne, które obecnie uchodzi za synonim nowoczesności. Jednak prawdziwy mebel w stylu pop-art powinien mieć klasyczną formę historyczną (na przykład ludwikowski fotel) i do tego odważne, graficzne obicie zaskakujące wzorem. Stylistyka pop-artu lubuje się w materiałach syntetycznych. Plastik, sztuczne futro lub guma bardzo dobrze sprawdzają się w zestawieniach z innymi, bardziej naturalnymi materiałami, pod warunkiem, że niczego nie udają, mają prostą formę i odważny kolor.

Kominek pasujący do wnętrza utrzymanego w stylistyce pop-artu, w zależności od ilości innych elementów w tym stylu, może być mocną, odważną formą lub całkowicie neutralnym elementem architektonicznym. Jest to jeden z nurtów, w którym pasuje wiele współczesnych rozwiązań, a o sukcesie efektu finalnego decyduje całościowa aranżacja wnętrza. Kominki nowoczesne w żywych, czystych barwach dobrze wpiszą się w „minimalistyczny” nurt, same w sobie stanowiąc odważny akcent.

Dla stylu pop-art nieodzownym elementem jest kolor – odważne, czyste kolory w produktach „kominkowych” są stosunkowo rzadko spotykane. Produkty w różnych kolorach najprościej będzie wybrać spośród ofert producentów pieco-kominków, pieco-kominków z elementami kaflowymi oraz kafli. Niektóre z nich mają wręcz zdobienie inspirowane sztuką nowoczesną, a twórcy artystycznej ceramiki kaflowej często czerpią inspirację z niestarzejących się ikon pop-artu. Wnętrze pop-art może mieć także kominek lub pieco-kominek o formach zgoła klasycznych, lecz w odważnym kolorze, co samo w sobie wnosi odrobinę dystansu, humoru i lekkości do całkiem poważnej formy urządzenia.

Styl pop-art jest chyba najweselszym i najbardziej samozdystansowanym z nurtów sztuki, dlatego dopuszczalne będą w nim nawet rozwiązania ocierające się o kicz. Kicz nie jest jednak jednoznaczny z brakiem estetyki oraz proporcji i szczególnie wymaga wyczucia. Oczywiście świadome zastosowanie takiego elementu (mebla, obrazu, a nawet kominka) jest kluczowe dla uzyskania właściwego efektu świadczącego o dobrym guście i podążaniu za modą. W nurt taki w świecie kominkowym wpisują się niektóre artystyczne rozwiązania indywidualne (zwłaszcza kaflowe), lecz również odważne formy kominko-telewizorów, kominko-spodków czy kominko-obrazów.

Dla mniej przekonanych do kolorowego pieca czy futurystycznej formy odpowiednie będą nowoczesne formy w neutralnych kolorach. Najbardziej fascynujące w stylu pop-art jest to, że prawie każdy kominek czy piec, nawet najbardziej klasyczny, może pasować do wnętrza urządzonego w tym stylu! Sam kominek w stylu pop-art może takiego wnętrza nie stworzyć, jeżeli inne elementy nie będą ze sobą współgrały.

Podsumowując, każde wnętrze z kominkiem można zaaranżować w stylu pop-art. Co najważniejsze, można zrobić to stosunkowo prostymi środkami. Pop-art doskonale łączy się z innymi stylami wnętrzarskim: ze wspomnianym już minimalizmem, z klasyczną elegancją, stylem skandynawskim czy inspiracjami historyzującymi, na przykład neobarokowymi.

Przepis na wnętrze w stylu pop-art można zestawić, zaopatrując się w następujące składniki:

• jasne, żywe kolory ścian;
• odważne grafiki (w stylu pop-art);
• fototapety, naklejki lub motywy namalowane na ścianie;
• meble o odważnych formach z syntetycznych materiałów;
• stylowe meble w kolorowych obiciach;
• kominek – dowolny, ulubiony;
• i dużo wyczucia estetyki, by ta mikstura nie stała się zbyt niestrawna…

Natalia Przesmycka

Styl „japoński” w architekturze powraca cyklicznie. Pierwsza fascynacja Europy Dalekim Wschodem, mająca swoje przełożenie na architekturę, miała miejsce w II połowie XIX wieku, natomiast kolejna w epoce art déco, a następna w latach 60. XX wieku. Także obecnie architektura japońska ma swoich zwolenników zarówno wśród architektów, jak i dekoratorów wnętrz. Trzy podstawowe cechy, jakimi można ją opisać, to: prostota, asymetria i funkcjonalizm, kolejne zaś to minimalizm, przejawiający się brakiem zbędnych ozdób, zamiłowanie do czystych barw, często zestawianych kontrastowo i świadomie, oraz użycie gry światła i cienia do budowy formy budynku lub klimatu wnętrza.

More

Art déco to styl rodzącej się nowoczesności XX wieku, wielkich metropolii, luksusowych transatlantyków, wyzwolonych kobiet oraz szalonych lat dwudziestych i trzydziestych. Po I wojnie światowej nastąpiło ożywienie rzemiosła artystycznego i produkcji artykułów luksusowych. W tym samym czasie rozwinęła się produkcja przedmiotów codziennego użytku na skalę przemysłową. W polityce i gospodarce lata te były jednak pełne napięć i trudności, a kryzys ekonomiczny ogarniał kolejne kraje.

More

Czy istnieje styl gwarantujący jednocześnie uniwersalność i ponadczasowość, klasę i naturalność? Styl, który nigdy się nie znudzi? Wnętrze, które zawsze będzie na czasie? Czy jest to w ogóle możliwe? Prawdopodobnie żaden z modnych stylów królujących obecnie w nurtach aranżacji wnętrz nie przetrwa próby czasu, ale należy stwierdzić, że nie o to w modzie chodzi.

Styl romantyczny, który obecny jest w architekturze wnętrz od ponad stu lat, trudno jednoznacznie opisać z uwagi na wiele jego wyznaczników. Na roboczo możemy go nazwać „ponadczasowym romantyzmem”. Wnętrza romantyczne mogą nawiązywać do stylistyki wiktoriańskiej Anglii, a w wersji rustykalnej do słonecznej Prowansji. Ogród, którym tak naprawdę może być nawet niewielki taras, jest niezbędnym elementem tego stylu, zwanego przez niektórych również stylem werandowym. Wnętrza romantyczne nie muszą sprawiać wrażenia „kompletności”, w przeciwieństwie do wystudiowanych wnętrz nowoczesnych. Styl ten, o ile nie jest „przegadany”, pozostaje zawsze w dobrym guście. Wnętrza ponadczasowe można łatwo przearanżować, wzbogacić i zmienić, pozostając cały czas w obrębie jednej konwencji, na przykład opisywanego romantyzmu. Takie wnętrza inspirują, nie nudzą się i sprzyjają relaksowi. Ważne są same proporcje wnętrza, bo od nich zależy, czy jego wystrój będzie wyglądał naturalnie, a co za tym idzie ponadczasowo, czy też będzie wydawał się chwilową aranżacją. Styl romantyczny najlepiej sprawdza się w starych wnętrzach, w których łatwiej jest budować odpowiedni nastrój. Stare wnętrza mają naturalny potencjał do budowania tego stylu, dlatego warto się zastanowić, czy jest sens kładzenia gładzi, wymieniania drewnianych parapetów czy stolarki okiennej.

Styl romantyczny, aby był ponadczasowy, nie może być przesłodzony. W stylu tym dominuje kolorystyka jasna, pastelowa. Wiele elementów będzie drewnianych, w naturalnym kolorze oraz tak malowanych, by rysunek drewna uwypuklić i pokazać. Na ścianach mogą pojawić się tapety w delikatne, powtarzalne wzory pionowe lub drobny deseń kwiatowy. Podobnie kwieciste mogą być obicia mebli, zasłony i zasłonki, parawany. Styl romantyczny „lubi” dużo tkanin, zasłon o różnej fakturze i udrapowaniu, narzuty, poduszki, koronki i klasycznie białe ręczniki. Styl romantyczny tylko wtedy może być ponadczasowy, gdy większość użytych w nim elementów będzie bardzo dobrej jakości, klasycznych i wykonanych ze szlachetnych materiałów. Dobrze wygląda, gdy mieszają się elementy nowe i stare, na przykład kilkudziesięcioletnie meble z historią, odczyszczone i odnowione, ale nie koniecznie antyki „na wysoki połysk”.

W tym stylu kluczową rolę odgrywają krzesła. Koniecznie muszą być drewniane, stabilne, o klasycznych kształtach. W komplecie przy stole każde krzesło może być… od innego kompletu lub na każdym krześle może być położona poduszka w innym kolorze. Żeby jednak z wnętrza nie zrobić cukierkowego domku dla porcelanowej lalki, dobrze dodać czasem jakiś nowoczesny element – prosty stół, modularną bibliotekę czy zabudowaną, minimalistyczną garderobę.

Kominek jest nieodłącznym elementem wnętrza w stylu romantycznym. Może być on usytuowany w salonie, ale również w sypialni, w salonie kąpielowym czy w kuchni. W stylu romantycznym może pojawić się wiele rodzajów kominków. Czerpiąc z tradycji francuskich, angielskich czy bliższych nam „staropolskich”, możemy zastosować kominek o klasycznej obudowie typu portalowego. We wnętrzu miejskiej kamienicy romantyczny może to być piec kaflowy z delikatnym zdobieniem. We wnętrzu rustykalnym – kamienny portal z drewnianymi elementami lub piecyk żeliwny. Kominki portalowe o klasycznej obudowie mogą mieć rozmaite formy. Najbardziej klasyczny jest prostokątny portal, z wysuniętym gzymsem podpartym pionowymi obramowaniami, z nieodłączną osłoną przed nim i akcesoriami do utrzymywania ognia. Na zachodzie Europy coraz bardziej popularne są budowlane „second handy” – specjalistyczne sklepy, gdzie można kupić stare elementy wyposażenia wnętrz, np. umywalki, detale architektoniczne i oczywiście mnóstwo elementów związanych z kominkami: stare kafle, kratki kominkowe, drzwiczki, osłony. W Polsce pozyskanie takich elementów wymaga nieco wysiłku – ale też może być fascynującą przygodą łowcy, a efektem oryginalny i niepowtarzalny kominek z historią. Klasyczny kominek nie musi być stary. Wielu producentów oferuje wzory historyczne i współczesne pozostające w romantycznej konwencji.

Romantyczny styl kominka w dużej mierze determinują dodatki i elementy mu towarzyszące. Sentymentalne fotografie, obrazy (raczej niewielkich rozmiarów), świece, lustra. Przy kominku świetnie sprawdzają się różnego rodzaju zbiory i kolekcje odpowiednio eksponowane. Kolekcja fotografii, kluczy, naczyń, starych książek czy moździerzy będzie świetnie dekorować wnętrze, o ile ich eksponowanie wynika z rzeczywistego zainteresowania właścicieli, a nie jest jedynie… dekoracją. Co zrobić, by wnętrze romantyczne nie było zbyt „kobiece” i słodkie, by dobrze się w nim czuli mężczyźni? Jednym z rozwiązań jest pozwolić mężczyznom na współdecydowanie w kwestii rozwiązań. Można również ograniczyć ilość zbyt słodkich bibelotów – suszonych kwiatów, lalek, a artystycznie rozrzucone korale zlokalizować w toaletce. Kwieciste tkaniny można ograniczyć bądź zastąpić równie eleganckimi tkaninami pasiastymi, a przy kominku wyeksponować starą broń lub kolekcję fajek.

Wnętrze ponadczasowe nie trwa w jednej aranżacji przez lata, lecz zmienia się w zależności od potrzeb użytkowników, jest wygodne i eleganckie cały czas. To wnętrze, w którym dobrze się czujemy, do którego chcemy wracać, z którego czerpiemy siłę. Może to brzmieć banalnie, lecz siłę czerpie się z harmonii, więc pierwszą cechą wnętrza romantycznego powinien być ład. Porządek zarówno w swym znaczeniu podstawowym, jak i porządek form i kolorów. To także otaczanie się przedmiotami, które lubimy, które dobrze się kojarzą i które nie przytłaczają swoją ilością. Wszystko powinno być naturalne i użyteczne.

Czy w epoce juppies i nerwowej pogoni za pieniędzmi styl romantyczny może mieć zwolenników? Wbrew pozorom doskonale wpisuje się on w realia naszych czasów. I to nie tylko ze względu na cenną możliwość wyciszenia się w spokojnym, harmonijnym wnętrzu. Decyzja o aranżacji w stylu romantycznym może też okazać się całkiem intratnym interesem – inwestycją w dobre samopoczucie i sprawdzający się przez lata design.

Natalia Przesmycka